Το βιβλίο «Ερωτευμένος Σωκράτης – Η γέννηση ενός φιλοσόφου» του Αρμάν ντ’Ανγκούρ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
O Σωκράτης είναι ο φιλόσοφος που θεμελίωσε τη δυτική σκέψη και του οποίου η θανατική καταδίκη σήμανε το τέλος του αθηναϊκού Χρυσού Αιώνα. Η εικόνα μας γι’ αυτόν προέρχεται κυρίως από τον Πλάτωνα και τον Ξενοφώντα –άνδρες που τον συναναστράφηκαν όταν ήδη ήταν πενήντα ετών και γνωστή φυσιογνωμία της Αθήνας.
«Ανάμεσά τους, ο Πλάτωνας θεωρείται γενικά πιο αξιόπιστος από ιστορική άποψη. Στα κείμενά του σκιαγραφείται μία έντονη εικόνα του Σωκράτη κατά τα τελευταία χρόνια της μέσης ηλικίας ως ενός οξύνου, υψηλής παιδείας, πρωτότυπου στοχαστή και ενός επίμονου, είρωνα και συχνά εκνευριστικού εξεταστή. Επίσης, τα κείμενα του Πλάτωνα μας δίνουν μία φευγαλέα εντύπωση του Σωκράτη ως ενός γήινα ερωτικού άνδρα και τον απεικονίζουν ως εξαιρετικά γενναίο και ικανό πολεμιστή στο πεδίο της μάχης. Στα γραπτά του Ξενοφώντα, αντιθέτως, ο Σωκράτης εμφανίζεται περισσότερο ως ένας Αθηναίος κύριος, ένας πνευματώδης, πρόσχαρος και ενθουσιώδης συνομιλητής. […]
Και οι δύο συγγραφείς καθιστούν σαφές ότι ο Σωκράτης αδιαφορούσε για τα υλικά αγαθά και για την εμφάνισή του. […] Η εικόνα που αποκομίζουμε είναι αυτή ενός εξαιρετικού και πρωτότυπου στοχαστή που είναι πάντοτε φτωχός, πάντοτε ηλικιωμένος και πάντοτε άσχημος. Η εικόνα αυτή δημιουργεί ένα μυστήριο γύρω από την ιστορία του Σωκράτη. Τι μεταμόρφωσε έναν νέο Αθηναίο, από ταπεινό, υποτίθεται, περιβάλλον και με πενιχρά μέσα, στον δημιουργό ενός τρόπου σκέψης και μιας φιλοσοφικής μεθόδου που ήταν εντελώς πρωτότυποι για την εποχή του και με τεράστια επιρροή κατόπιν;»
Τι έκανε, δηλαδή, τον νεαρό Σωκράτη φιλόσοφο; Και τι τον οδήγησε να αναζητήσει αυτόν τον νέο τρόπο σκέψης και σύλληψης της ανθρώπινης ύπαρξης, με τόση επιμονή, ώστε να θυσιάσει την κοινωνική αποδοχή και στο τέλος την ίδια τη ζωή του;
«Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να προσφέρει μία νέα, ιστορικά θεμελιωμένη, θέαση της προσωπικότητας του Σωκράτη, των πρώτων χρόνων της ζωής του και των απαρχών του τρόπου σκέψης του».
Σε αυτή την ανατρεπτική βιογραφία, ο Αρμάν ντ’Ανγκούρ διερευνά τα πάθη και τα κίνητρα του νεαρού Σωκράτη, καταδεικνύοντας πώς ο έρωτας τον διαμόρφωσε στον φιλόσοφο που προοριζόταν να γίνει. Σκιαγραφεί έναν Σωκράτη που δεν έχουμε ξαναδεί: ηρωικό πολεμιστή, αθλητικό παλαιστή και χορευτή και παθιασμένο εραστή. Και αποκαλύπτει ποια ήταν η γυναίκα που ο ίδιος ισχυριζόταν ότι τον ενέπνευσε να αναπτύξει τις ιδέες που αιχμαλωτίζουν τη σκέψη μας, εδώ και 2.500 χρόνια.
«Ο τόπος» της Ανί Ερνό
–έργο που τιμήθηκε με το σημαντικό γαλλικό λογοτεχνικό βραβείο Renaudot το 1984,
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη.
«Ο καβγάς ξεσπούσε στο τραπέζι χωρίς λόγο, με το παραμικρό. Πίστευα
πάντα πως είχα δίκιο επειδή εκείνος δεν ήξερε να συζητάει. Τον επέκρινα για τον
τρόπο που έτρωγε ή μιλούσε. Προφανώς, ντρεπόμουν να τον κατηγορήσω για τ’ ότι
δεν μπορούσε να με στείλει διακοπές, αλλά νόμιζα πως είχα το δικαίωμα να θέλω
να τον κάνω ν’ αλλάξει τρόπους. Ίσως θα του άρεσε να έχει μια άλλη κόρη. […]
Σκεφτόμουν ότι δεν είχα πια τίποτε άλλο να μάθω από κείνον. Τα
λόγια και οι ιδέες του δεν ακούγονταν στις αίθουσες όπου μαθαίναμε γαλλικά ή φιλοσοφία,
ή στα σαλόνια με τους κόκκινους βελούδινους καναπέδες των συμμαθητριών μου. Το
καλοκαίρι, απ’ το ανοιχτό παράθυρο του δωματίου μου, άκουγα τον ήχο απ’ το φτυάρι
του που ίσιωνε το φρεσκοσκαμμένο χώμα.
Ίσως γράφω γιατί δεν είχαμε πια τίποτε να πούμε ο ένας στον άλλον».
Ανί Ερνό
Σ’ αυτότο εμβληματικό
αυτοβιογραφικό αφήγημα, ηΕρνό -μία από τις
σημαντικότερες σύγχρονες συγγραφείς της Γαλλίας,γράφει με βάση την προσωπική της εμπειρία για
όλα όσα συνδέουν αλλά και απομακρύνουν τους πατεράδες από τις κόρες,αναλύοντας τι σημαίνει να χάνεις έναν γονιό, τα
παιχνίδια που παίζει η μνήμη, τη σταδιακή αποξένωση ανάμεσα σε άτομα διαφορετικών
γενιών και κοινωνικών τάξεων.
Η Σοφία Νικολαΐδου γράφει στο Προλογικό της Σημείωμα: «Ένα
βιβλίο πάνω στο ορυκτό βίωμα. Πώς οι σπουδές αλλάζουν τον άνθρωπο. Πώς ανοίγει
κάτω απ’ τα πόδια σου γκρεμός, που σε ξεκόβει από την παλιά ζωή. Πώς ο γονιός πεθαίνει,
γίνεται ανάμνηση. Δεν λες τα λόγια που πρέπει, την ώρα που πρέπει, γιατί δεν ξέρεις
πώς να τα πεις. Και εκ των υστέρων, τα γράφεις. Ο πόνος αγκαλιά με τη χαρά. Η
βαθιά περηφάνια του πατέρα. Η κόρη του ανήκει πια “στον κόσμο που εκείνον τον είχε
καταφρονήσει”.
Το βιβλίο αυτό μιλάει για τους ανθρώπους που μας γέννησαν. Για
τη μέγγενη του περιβάλλοντος, το τι σημαίνει να είσαι πατέρας, αλλά και να είσαι
η κόρη αυτού του πατέρα.
Ένας φίλος κάποτε μου είπε: “Τόσα χρόνια επανάσταση, σπουδές
και διαβάσματα, ατελείωτοι καβγάδες, συγκρούσεις με τους γονείς. Και χθες, εκεί
που καθόμουν, είδα πως είχα τη στάση του σώματος του πατέρα μου. Πέρασαν τόσα
χρόνια για να καταλάβω ότι, όσο μακριά και να πας, στο τέλος γυρνάς εκεί που
ξεκίνησες”.
Ένα βιβλίο γλυκόπικρο και αληθινό, γεμάτο από τις αναμνήσεις
των παιδιών που μεγάλωσαν»
Το μυθιστόρημα «Πύλη εισόδου» της Μάρως Δούκα κυκλοφορεί από
τις εκδόσεις Πατάκη.
«Ανήσυχη επειδή εδώ και δέκα μέρες, αν δεν την απατά η μνήμη
της, δεν μιλήσαμε. Συνέβη κάτι; Δεν είμαι καλά; Και καλά να μην είμαι, σφίχτηκα
μέσα μου, ποιο το νόημα να την ενημερώσω; Για να με λυπηθεί μήπως; Να τη χαίρεται
τη λύπη της. Χθες, έξω απ’ το φαρμακείο του Μπακάκου στην Ομόνοια.
Mα τι έκπληξη ήταν αυτή, τέτοια συντυχία (νά τι σημαίνει
μητρική γλώσσα, να μην έχεις ακούσει ποτέ μια λέξη και όταν την ακούς να ξέρεις
περίπου το νόημά της), είναι ή δεν είναι, συνέχιζε η Αίθρα, να θαυμάζει κανείς;
Αυτή έμπαινε, εγώ έβγαινα. Στο ένα χέρι κρατούσα το σακουλάκι με τα φάρμακά μου,
στο άλλο την ανοιγμένη ομπρελίτσα μου. Μόλις είχε κλείσει και η Αίθρα τη δική της
ομπρελίτσα. Εμπριμέ με κιτρινωπά ανθάκια σε καφετί φόντο η δική μου, βεραμάν σε
μια γλυκύτατη απόχρωση η δική της. Τα μονόχρωμα έχουν άλλη χάρη, σκέφτηκα. Κι
εφόσον το ξέρω ότι έχουν άλλη χάρη, το ερώτημα είναι γιατί πάντα, ή σχεδόν πάντα,
καταλήγω στα εμπριμέ. Είπαμε ή δεν είπαμε καλή βδομάδα; Σταυροφιληθήκαμε. Είχε
ραντεβού, λέει, για τα νύχια των ποδιών και τις πατούσες της γενικώς, λίγη
περιποίηση δεν βλάπτει, Αφεντούλα μου, λες κι έπρεπε να δικαιολογηθεί, αρκετά παραμελήσαμε
τον εαυτό μας. Και είναι αλήθεια, πολύ την έχει βολέψει εδώ, το συνδυάζει πάντα
και με άλλες δουλίτσες στο κέντρο.
Της χαμογελούσα και σκεφτόμουν ότι μπορεί να με διαολόστελνε
και αυτή από μέσα της. Το έχω αυτό, να έρχομαι, άθελά μου τις πιο πολλές φορές,
με πολύ μεγάλη ευκολία μπορώ να πω, στη θέση του άλλου. Να μαντεύω τη σκέψη του.
Διότι ναι, κι ας το λένε συνήθως για κακό, εγώ το θεωρώ πολύ σωστό (και δίκαιο)
να κρίνουμε με βάση τα δικά μας (εξ ιδίων όπως λένε) τα αλλότρια. Παράδεισος δεν
θα ήταν ο κόσμος; Με κατανόηση, με σύμπνοια, με ανοχή, μη μου κάνεις ό,τι δεν θέλεις
να σου κάνω, και τα λοιπά. Όρεξη να έχω μόνο, ώρες ώρες με πιάνει πολύ το
θυμοσοφικό μου. Αλλά και τα νεύρα μου με πιάνουν. Και το άδικο με πνίγει. Και τέλος
πάντων, κι αν δεν είμαι καλά, Αίθρα μου, συνέχιζα καταιγιστικά μέσα μου, θα με
σώσεις εσύ; Εσύ που ούτε του αγγέλου σου δεν έδωσες ποτέ νερό; Kαι εφόσον
ανησυχούσες, όπως λες, γιατί δεν μου τηλεφώνησες; Ή μήπως μου τηλεφώνησες αλλά δεν
με βρήκες; Και γιατί δεν μου έστειλες μήνυμα στο κινητό αφού δεν με βρήκες; Ή μήπως
μου έστειλες ότι με αναζητάς, ότι ανησυχείς για μένα και τη ρούφηξε την ανησυχία
σου το χάος; Κουβέντα να γίνεται.
Πώς το είχε πει μια φορά ο Θησέας, ο κανακάρης της; Να σας ακούω
και να σας κάνω χάζι, να τρέμω και λίγο, θα αρπαχτούν ή δεν θα αρπαχτούν από στιγμή
σε στιγμή οι θεές; Την ένιωσα που με πρόσεχε, σαν να μ’ έκοβε με το φθονερό μάτι
της, σίγουρα έβραζε μέσα της κι αυτή εναντίον μου. Υπέροχα τα σκουλαρίκια σου, σχολίασε
ξαφνικά, εκεί που δεν το περίμενα και με τάραξε, καινούρια είναι; Τι καινούρια,
βρε Αίθρα, πάνω από δέκα χρόνια τα έχω, τα αγαπημένα μου είναι, τώρα μόνο έπεσαν
στην αντίληψή σου; Απορώ, εσύ που είσαι τόσο παρατηρητική, που τίποτα δεν σου
ξεφεύγει. Με κοίταξε δύσπιστα. Κάτι έκανε να πει, να σκάσει χαμόγελο, άλλαξε αμέσως
γνώμη. Σταυροφιληθήκαμε πάλι, με την υπόσχεση να μιλήσουμε Σάββατο πρωί, μήπως και
πηγαίναμε, αναλόγως τα κέφια, σινεμά το βραδάκι. Όντως, είναι ή δεν είναι να
θαυμάζει κανείς με τη συντυχία; Προχωρούσα στο ψιλόβροχο σκεπτική. Ραντεβού αν
είχαμε έξω απ’ του Μπακάκου, μπορεί και να την περίμενα πάνω από τέταρτο, μην
πω και μισάωρο, όσο να φανεί ξεψυχισμένη. Άργησα, Αφεντούλα μου; δεν άργησα; Και
ματς μουτς».
Μονόλογος παιχνίδι, στασίδι, αποκούµπι της Αφεντούλας -µιας γυναίκας
στον προθάλαµο του γήρατος. Ξυπνάει και είναι νέα. Ξυπνάει και είναι γριά. Ανάλογα
µε τη διάθεσή της. Με τον ύπνο που έχει κάνει. Στην Αθήνα του σήµερα, όπως τη
ζει, όπως την έζησε, όσο την έζησε. Με τα δικά της πρόσωπα. Τη δική της φωνή. Τη
δική της ορθοστασία. Πύλη εισόδου: Στο αχανές του κυβερνοχώρου. Το πέρασµα από τη
µια στην άλλη όψη. Από το εδώ στο εκεί. Ανέµελα, αθόρυβα, φασµατικά, εις το
διηνεκές. Αλόγιστα προς τα ρηχά, τα λασπερά, τα άπατα της µέρας που έφυγε. Από το
εδώ στο εκεί. Συρτά, αµίλητα, προς τη µοναδική βεβαιότητα.
Η εννιάχρονη Μαφάλντα φορά χοντρά γυαλιά και ξέρει απέξω κι ανακατωτά τον «Αναρριχώμενο βαρόνο» του Ίταλο Καλβίνο. Το σκάει από τους δασκάλους της και σκαρφαλώνει στην κερασιά στην είσοδο του σχολείου, μαζί με τον πιστό της γάτο, Ότιμο Τουρκαρέ. «Στην κερασιά του σχολείου μου βρήκα τον Ότιμο Τουρκαρέ. Ήταν κατατρομαγμένος και γκριζοκαφετής όπως τώρα, αλλά πιο άσχημος. Ήταν τόσο μικρός που τον έβαλα στην τσέπη της ποδιάς μου για να τον πάω στο σπίτι και μόνο όταν τον ακούμπησα στο τραπέζι της κουζίνας κατάλαβαν οι γονείς μου ότι αυτό το πράγμα ήταν ένα μικρό γατάκι». Πάνω σ’ αυτή την κερασιά ονειρεύεται να ζήσει κάποτε, όμως σε λίγους μήνες δε θα μπορεί πια να τη βλέπει γιατί τα μάτια της χάνουν το φως τους -μέρα με τη μέρα, τυφλώνεται.
«Σταματάω για να χαιρετήσω την κερασιά. Από τον δρόμο που διασχίζω κάθε πρωί μαζί με τον μπαμπά μπορώ να τη βλέπω από μακριά (λίγο μακριά). Προσπαθώ να την εντοπίσω με τα μάτια μισόκλειστα και επιτέλους να το κόκκινο σημάδι. Μπορεί να είναι θαμπό, αλλά είναι εκεί».
Η ιδέα ότι θα μείνει για πάντα στο σκοτάδι την τρομάζει. «Όλα τα παιδιά φοβούνται το σκοτάδι. Το σκοτάδι είναι ένα δωμάτιο χωρίς πόρτες και χωρίς παράθυρα, με κάτι τέρατα που σε αρπάζουν και σε καταβροχθίζουν αθόρυβα. Εγώ το μόνο που φοβάμαι είναι το δικό μου σκοτάδι, αυτό που έχω μες στα μάτια μου. Το σκοτάδι αυτό δεν το έχω βγάλει απ’ το μυαλό μου. Αν το έβγαζα από το μυαλό μου, η μαμά μου δε θα μου αγόραζε αυτά τα γλυκά με κρέμα σε σχήμα ροδάκινου και δε θα με άφηνε να τα τρώω πριν από το βραδινό φαγητό». Κρατά ημερολόγιο, όπου σημειώνει όσα δε θα μπορεί να κάνει -όπως να μετρά τα αστέρια και να παίζει ποδόσφαιρο με τον Φιλίππο, τον νταή της τάξης που μιλάει μόνο σ’ εκείνη. Με τη βοήθεια της οικογένειας και των φίλων της, η Μαφάλντα καταλαβαίνει πως υπάρχει κι άλλος τρόπος να βλέπει τα πράγματα. Μαθαίνει, λοιπόν, να μετρά την απόστασή της από την κερασιά με συντροφιά της το άρωμα των λουλουδιών και αρχίζει να γράφει καινούρια λίστα, με πράγματα που θεωρεί πολύτιμα και που μπορεί ακόμα να κάνει.
Μια ιστορία που μας μαθαίνει να βλέπουμε αυτό που ακόμα δεν υπάρχει και να αγωνιζόμαστε για τα όνειρά μας.
Τα βιβλία «Εκεί που ζούμε» του Χρίστου Κυθρεώτη (εκδόσεις Πατάκη),
«Πικρία χώρα» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (εκδόσεις Πατάκη) και «Τη μέρα που πάγωσε
ο ποταμός» του Σταύρου Χριστοδούλου (εκδόσεις Καστανιώτης) περιλαμβάνονται στον
βραχύ κατάλογο για το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL).
Σύμφωνα με τους όρους του βραβείου, που όπως ξεκαθαρίζεται
στην προκήρυξη βραβεύεται βιβλίο και όχι συγγραφέας, τα υποψήφια βιβλία θα πρέπει
να είναι έργα πεζογραφίας, να ανήκουν στις κατηγορίες: μυθιστόρημα, διήγημα, νουβέλα
και να έχουν εκδοθεί κατά την περίοδο 2018 – 2020. Οι συγγραφείς των βιβλίων
αυτών θα πρέπει να έχουν εκδώσει από δύο μέχρι τέσσερα βιβλία. Επίσης, τα υποψήφια
βιβλία να είναι γραμμένα στη γλώσσα της χώρας που συμμετέχει και να μην έχουν
μεταφραστεί σε περισσότερες από τέσσερις ξένες γλώσσες.
Συμμετέχουν 41 χώρες μέλη του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»
(CreativeEurope)
- μια πρωτοβουλία που στοχεύει στην ενδυνάμωση των πολιτιστικών και δημιουργικών
τομέων της Ευρώπης και συντονίζεται από την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Ομοσπονδία
Βιβλιοπωλών (EIBF), το
Συμβούλιο Ευρωπαίων Συγγραφέων (EWC),
την Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών (FEP), και στην Ελλάδα από την Εταιρεία Συγγραφέων.
Τα βραβεία θεσπίστηκαν το 2009 και από τότε έχουν αναγνωρίσει
και ξεχωρίσει 122 συγγραφείς. Κάθε χρόνο συμμετέχει εκ περιτροπής το ένα τρίτο
των χωρών και βραβεύεται ένας συγγραφέας από κάθε χώρα. Οι νικητές του EUPL 2020 θα ανακοινωθούν στις 19
Μαΐου.
Όλες οι διεθνείς εκθέσεις βιβλίου της άνοιξης και του
καλοκαιριού έχουν αναβληθεί ενώ με πλήθος εκδηλώσεις, στην Ελλάδα και τον κόσμο,
γιορταζόταν όλα τα προηγούμενα χρόνια η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, που
διοργανώνεται επί ετησίας βάσεως από την UNESCO, με σκοπό την προώθηση και την
προβολή της ανάγνωσης -και όχι μόνο της ανάγνωσης.
Η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου είναι και γιορτή των εκδοτών και
των πνευματικών δικαιωμάτων. Η ημερομηνία της 23ης Απριλίου επελέγη για πρώτη
φορά το μακρινό 1925 από βιβλιοπώλες της Καταλονίας, επειδή συνέπιπτε με την
ημερομηνία θανάτου του Θερβάντες. Το 1995, η UNESCO καθιέρωσε την 23η Απριλίου
ως ημερομηνία εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Βιβλίου επειδή συμπίπτει με τον θάνατο
και ενός άλλου κλασικού των διεθνών γραμμάτων, του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Ο Σαίξπηρ
και ο Θερβάντες πέθαναν στις 23 Απριλίου του 1616 και το γεγονός αυτό προσδίδει
ιδιαίτερη συμβολική βαρύτητα στην Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, που καλεί τους νέους
να ανακαλύψουν την απόλαυση της ανάγνωσης, συνειδητοποιώντας το μέγεθος της συμβολής
της στην κοινωνική και την πολιτιστική ανάπτυξη της ανθρωπότητας.
Η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου γιορτάστηκε με ιδιαίτερες τιμές στην
Ελλάδα το 2018, όταν η Αθήνα ήταν Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου, αλλά η
φετινή Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου, η Κουάλα Λουμπούρ, υποχρεώθηκε να αναβάλει
την αντίστοιχη διεθνή έκθεση βιβλίου, η οποία ήταν προγραμματισμένη για τα τέλη
Απριλίου, με εκδηλώσεις που είχαν σκοπό να προβάλουν τα κανάλια και τους δρόμους
της πόλης, στέλνοντας ένα οικολογικό μήνυμα σε ολόκληρη την υδρόγειο. Σε
επιστολή της, η δήμαρχος της Κουάλα Λουμπούρ, Datuk Nor Hisham Ahmad Dahlan, εκφράζει
τη λύπη της για την αναβολή των εκδηλώσεων χωρίς να δίνει συγκεκριμένη ημερομηνία
για την καινούργια διοργάνωση.
Από καιρό έχει αναβληθεί, για το διάστημα 29 Οκτωβρίου-1
Νοεμβρίου, η 17η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που ήταν προγραμματισμένη
για τις αρχές Μαΐου, και θα έχει ως κεντρικό της αφιέρωμα τη γερμανόφωνη
λογοτεχνία.
Κι ενώ έχουν αναβληθεί οι καθιερωμένες κάθε Μάρτιο διεθνείς εκθέσεις
βιβλίου στο Παρίσι και το Λονδίνο, με τεράστιο αριθμό εκδοτών και επισκεπτών, αναβάλλεται
και η διάσημη έκθεση Παιδικού Βιβλίου της Μπολόνια, που ήταν προγραμματισμένη
για το διάστημα από 4 μέχρι 7 Μαΐου με 1500 εκθέτες από 80 χώρες και απειράριθμους
εκδότες, συγγραφείς, εικονογράφους και πράκτορες βιβλίου. Τη θέση όλων αυτών παίρνουν
πολλαπλές ψηφιακές εικόνες και ηλεκτρονικές συνδέσεις.
Αναβάλλεται, επίσης, η Έκθεση Σπανίων Βιβλίων στις Βρυξέλλες,
που αποτελούσε μια ευκαιρία για την προβολή και την κινητοποίηση του εκδοτικού κόσμου
του Βελγίου. Όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Ένωσης Παλαιοβιβλιοπωλών Βελγίου,
Pierre Coumans, η έκθεση προγραμματίζεται για τον Ιούνιο του 2020, καθώς εκείνο
που προέχει τώρα είναι η ασφάλεια εκδοτών και επισκεπτών.
Τέλος, αναβάλλεται και το Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου του
Εδιμβούργου, που ήταν προγραμματισμένοι για τον Αύγουστο. Οι διοργανωτές προσφέρουν
για φέτος ένα πλούσιο ψηφιακό πρόγραμμα και υπόσχονται πως θα επανέλθουν του χρόνου,
με μια διοργάνωση αντάξια της πόλης τους.
Τι μυστικά μπορεί να κρύβει μια υποβαθμισμένη γειτονιά της Αθήνας;
Υπάρχει ελπίδα στη δυστοπία;
Οι φρικαλεότητες του πολέμου, οι επιλογές μας στη ζωή.
Έντεκα ιστορίες, κάποιες τρυφερές, κάποιες ανησυχητικές, από το
σήμερα, το χθες και το αύριο. Περιπλανήσεις από τόσο κοντά όσο η στάση του
λεωφορείου, μέχρι τόσο μακριά όσο ένας καινούργιος κόσμος. Αλλά καμιά φορά, οι
πιο μακρινές και συναρπαστικές είναι οι περιπλανήσεις του ανθρώπινου μυαλού.
Ο Φραγκίσκος Πιέρρος γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι φυσικός και εργάζεται
σε ερευνητικό κέντρο. Πέρα από αυτό, έχει κάνει μεταφράσεις και επιμέλειες σε
λογοτεχνικές, επιστημονικές και τεχνικές εκδόσεις, μεταξύ των οποίων τη
μετάφραση του βιβλίου του Philip K. Dick “A Maze of Death” («Λαβύρινθος
Θανάτου»), εκδόσεις Μέδουσα, 2003.
Ενίοτε, γράφει ιστορίες. Το διήγημά του «Το μπαλκόνι» διακρίθηκε στο
διαγωνισμό «Παράξενοι Έρωτες» και περιλήφθηκε στην αντίστοιχη συλλογή των
εκδόσεων Παράξενες Μέρες (2017).
Το «Τσεκάουτ» είναι το πρώτο προσωπικό του βιβλίο.
Τα βιβλία διηγημάτων, υστερώντας σε βαθμούς
δημοφιλίας των μυθιστορημάτων, δύσκολα προσελκύουν το ενδιαφέρον του μεγάλου
κοινού και δυσκολότερα αποσπούν κατατοπιστικά σχόλια για την προστιθέμενη λογοτεχνική
τους αξία, χωρίς επαρκή προβολή στα μέσα ενημέρωσης. Με εξαίρεση ίσως τα έργα
των επώνυμων δημιουργών.
Με τους ισχύοντεςκανόνες της λειτουργίας της αγοράς στη
διακίνηση του βιβλίου, είναι αξιοσημείωτο, ότι, παρότι δεν έχει επενδυθεί
κανένα ποσό για την προβολή του βιβλίου «Τα βαριά χαρτιά», το βιβλίο
χαρακτηρίστηκε από ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο ως «ένα βιβλίο που ξεχωρίζει
στην κατηγορία νεοελληνική πεζογραφία – διήγημα!»
Με αφορμή αυτή την αξιολόγηση, και
θεωρώντας ότι απαιτεί να δοθεί στο αναγνωστικό κοινό μια γενικότερη εικόνα του
βιβλίου, ζητήσαμε από τον συγγραφέα καιδίνουμε παρακάτω μια σειρά αποσπασμάτων από τα διηγήματα της συλλογής.
Αποσπάσματα,από τα οποία ο αναγνώστης μπορεί να
αποκομίσει από μόνος του μια σχετικά πιο αντιπροσωπευτική εικόνα του βιβλίου.
Πέρα από τοσημείωμα του συγγραφέα στο
οπισθόφυλλο του βιβλίου και το ψηφιακόαπόσπασμα από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου, που κυκλοφόρησε με το
δελτίο τύπου για την έκδοση του από τις Εκδόσεις Οσελότος.
«Φοβισμένη, που δεν θυμόταν πότε αγόρασε τα τριαντάφυλλα, φαντάστηκε τον
εαυτό της στη ζωή μιας άλληςανοϊκής
γυναίκας. Ήταν άραγε μιαπερίπτωση όπως
της μάνας της; Τότε που πήρε την πρώτη γνωμάτευση, και από τα λόγια του
γιατρούείχε καταλήξει να φαντάζεται την
εξέλιξη της ασθένειάς της, μ` ένα ζώο γεννημένο στο κεφάλι της, που
μεγαλώνοντας εκεί την βασάνιζε διατρέχοντας και καταστρέφοντας από γωνιά σε
γωνιά τα νευροκύτταρατου εγκεφάλου
της…ένα «ανοϊκό» ζώο, που είχε ίσως μεταπηδήσει από κάπου αλλού και
εγκατασταθεί και στο δικό της μυαλό, αν δεν είχε γεννηθεί ποιος ξέρει πως και
με ποιες αιτίες και αφορμές στο ίδιο της το μυαλό. Ένας νεογέννητος
«νευροεκφυλιστής», που, βρισκόμενος σε νηπιακόστάδιο,μόλις σηκωνόταν
προσπαθώντας να στηριχτεί στα μπροστινά του πόδια. Κι ύστερα,ποιος ξέρει από πότε, φτάνοντας στην εφηβεία
του, στηριγμένος σταθεράκαι στα τέσσερα
πόδια του, θα διέτρεχε το μυαλό της σαν το καβούρι ή και σαν κάποιο γρηγορότερο
ζώο καταστρέφοντας με τα γαμψά πόδια του τα εγκεφαλικά κύτταρα, αναπαράγοντας
και σ` εκείνην την εκφυλιστική εξέλιξη της μάνας της φτάνοντας την
κατακαλόκαιρο στο θάνατο. Ίσως με παρόμοιες ακατανόητες επιθυμίες…»
(από το διήγημα «Το κεφαλόσκαλο»)
«Ο υδράργυρος ανέβαινε συνέχεια τις τελευταίες μέρες, ακολουθώντας τις
ακροβασίες της σκέψης του. Όλες οι διαδρομές, όλες τις μέρες, απόπνεαν ιδρώτα
και ένταση. Aκόμα και το ταμπλό στην αίθουσα του Χρηματιστηρίου, κι η μουσική
από το ραδιόφωνο στη κονσόλα του οδηγού. Εντέλει κι η ίδια ησκέψη του, διατρέχοντας τα σημεία αναφοράς
της προσοχής του, ξεκινώντας από τοκινητό του τηλέφωνο, μεταπηδώντας στα «μωρά» της Συγγρού και την
ιδιόλεκτο της νύχτας…»
(από το διήγημα «Τα βαριά χαρτιά» )
Διάθεση βιβλίου από τα φυσικά και ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία:
Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 97 ετών η σπουδαία συγγραφέας
Άλκη Ζέη. Η κηδεία της θα γίνει την Τρίτη από το Α΄Νεκροταφείο, όπου αναπαύεται
και ο σύζυγος της Γιώργος Σεβαστίκογλου
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από
την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο, όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της
χρόνια. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου,
που πέθανε το 1991. Απέκτησαν δύο παιδιά.
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη
Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της
Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.
Από το 1954 έως το 1964 έζησε σαν πολιτική πρόσφυγας στη
Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να
ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967. Αυτήν τη φορά ο
τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία, και συγκεκριμένα το Παρίσι, απ’ όπου
επιστρέφουν μετά τη δικτατορία.
Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη
τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από
τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού
κουκλοθέατρου «Μπαρμπα - Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη
Θεοχάρη-Περάκη.
Πρώτο της μυθιστόρημα είναι Το καπλάνι της βιτρίνας (1963),
που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν
αυτοβιογραφικό. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987
κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα. Το
2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο, και
το 2017 το Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά.
Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το
σύνολο του έργου της.
Ο καθαρός τρόπος γραφής της, η γλωσσική αρτιότητα, η κριτική
στάση απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις, το χιούμορ και η διεισδυτική ματιά
στα γεγονότα, είναι τα χαρακτηριστικά των έργων της Άλκης Ζέη που το έχουν
κάνει να αγαπηθεί από το ελληνικό και το ξένο αναγνωστικό κοινό.
«Η αρραβωνιαστικιά
του Αχιλλέα», «Το καπλάνι της βιτρίνας» και «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου»,
συμπεριλαμβάνονται στα διαχρονικά ευπώλητα βιβλία της σύγχρονης ελληνικής
λογοτεχνίας. Τα βιβλία της απευθύνονται κυρίως στα παιδιά και τους εφήβους,
πάντα όμως διαβάζονται με μεγάλη ευχαρίστηση και από τους ενήλικες. Εμπνέονται
από προσωπικές της εμπειρίες υφαίνοντας την υπόθεσή τους παράλληλα με ιστορικά
γεγονότα. Τα θέματα που πραγματεύονται είναι καθημερινά και πανανθρώπινα.
«Το Καπλάνι της
βιτρίνας», το πρώτο της μυθιστόρημα, υπήρξε έργο - σταθμός για την ελληνική
παιδική λογοτεχνία και θεωρείται πλέον ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας
λογοτεχνίας για παιδιά, με συνεχείς επανεκδόσεις από το 1963 που
πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα και πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις στο
εξωτερικό.
Η Άλκη Ζέη αποτελεί πρέσβειρα της σύγχρονης ελληνικής
λογοτεχνίας στο εξωτερικό, καθώς το σύνολο του έργου της είναι μεταφρασμένο και
κυκλοφορεί σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Η ίδια έχει επίσης μεταφράσει από τα
γαλλικά, τα ιταλικά και τα ρωσικά αρκετά βιβλία.
Το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της
Κύπρου. Το 2014 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Επιστημών
Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης, ενώ το 2015 απέσπασε την ίδια τιμή από το Πανεπιστήμιο Πατρών της
Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών.
Τον Ιανουάριο του 2015 έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος
της Τιμής, διάκριση που αποδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε
διαπρεπείς προσωπικότητες των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων, ενώ τον
Σεπτέμβριο του 2015 τιμήθηκε από τη Γαλλία με τον τίτλο του Ταξιάρχη του
Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des
Lettres).
Κάθε μέρα είναι ένα Δώρο. Να το ανοίγεις. Μην το πετάς. Η
Ζωή η ίδια είναι Δώρο. Να τη ζεις. Μην την προσπερνάς. ΤΟ ΔΩΡΟ εκτυλίσσεται
μέσα από μια σειρά καθημερινών ιστοριών, μια σειρά θαυμάτων που συμβαίνουν σε
όλους μας. Αυτά που συχνά τα προσπερνάμε. Διαβάζοντας τη μία ιστορία μετά την
άλλη, αργά αλλά σταθερά, θα βυθιστείς στον εσωτερικό σου κόσμο, θα αναμετρηθείς
με τις αποφάσεις που έχεις πάρει, με τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεσαι, με τον
τρόπο με τον οποίο ζεις. Και δεν θα ξεχάσεις ούτε στιγμή, ότι η ζωή η ίδια
είναι Δώρο.
Το «τελευταίο αντίο» στην ποιήτρια Κική Δημουλά, απηύθυναν σήμερα, σε
κλίμα βαθιάς συγκίνησης, συγγενείς, φίλοι και θαυμαστές, στο Α’ Νεκροταφείο
Αθηνών.
Ανάμεσα στους ανθρώπους που βρέθηκαν εκεί ήταν ο πρωθυπουργός της
Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με τη σύζυγό του, Μαρέβα, ο δήμαρχος Αθηνών
Κώστας Μπακογιάννης, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η Βίκυ
Σταυρόπουλου μαζί με την κόρη της Δανάη Μπάρκα, ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος, ο
σχεδιαστής Μάκης Τσέλιος, η Λίνα Νικολακοπούλου, η Λένα Πλάτωνος, η Άννα
Παναγιωταρέα, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Δημήτρης Λιγνάδης, Γιώργος και Άννα
Νταλάρα κ.ά.
Η κηδεία της Κικής Δημουλά έγινε δημοσία δαπάνη ως μια ελάχιστη
ένδειξη τιμής και σεβασμού στο σπουδαίο έργο που άφησε πίσω της. Σημειώνεται
ότι έφυγε από τη ζωή το περασμένο Σάββατο (22/2), σε ηλικία 89 ετών, έπειτα από
σύντομη νοσηλεία, κατά την οποία είχε υποστεί ανακοπή καρδιάς. Εισήλθε εν
συνεχεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας, από την οποία δεν εξήλθε ποτέ. Η
ποιήτρια νοσηλευόταν από τις 2 Φεβρουαρίου στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του
«Υγεία», με χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια.
Στεφάνια απέστειλαν, μεταξύ άλλων, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης
και η σύζυγός του Μαρέβα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ο Αντώνης
Σαμαράς, η πρόεδρος και το ΔΣ του Συλλόγου «Ελπίδα», η Εταιρεία Συγγραφέων, το
Ίδρυμα Κώστας και Ελένη Ουράνη, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ο Βαρδής και η
Μαριάννα Βαρδινογιάννη, ο Γιώργος και η Άννα Νταλάρα, οι εκδόσεις Πατάκη, το
Ίδρυμα Κωστή Παλαμά. Δάφνινο στεφάνι κατέθεσε στο φέρετρο η Ακαδημία Αθηνών.
Επικήδειους εκφώνησαν η πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Άννα Μπενάκη, η
υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα
Μενδώνη, ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, η εκπρόσωπος του εκδοτικού
Πίκου Ίκαρος Κατερίνα Καρύδη, ο ιατρός Στρατής Παττακός και ο γενικός
γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών Βασίλειος Πετράκος.
O Τζιμ Σαμς έχει υποστεί μια μεταμόρφωση. Στην προηγούμενη
ζωή του ήταν ένα πλάσμα άλλοτε αγνοημένο και άλλοτε μισητό, τώρα, όμως, στη νέα
του ενσάρκωση, είναι ο πιο ισχυρός άνδρας στη Βρετανία. Αποστολή του είναι να
υλοποιήσει τη βούληση του λαού. Δε θα επιτρέψει να μπει τίποτε στον δρόμο του:
ούτε η αντιπολίτευση ούτε οι διαφωνούντες μέσα στο κόμμα του, ούτε καν οι
κανόνες της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Με την ευφυΐα, τη διορατικότητα και
το κατεδαφιστικό χιούμορ που τον χαρακτηρίζουν, ο Ίαν Μακ Γιούαν αποτίνει φόρο
τιμής στο πιο διάσημο έργο του Φραντς Κάφκα για να μιλήσει όχι μόνο για το
Brexit, αλλά και για έναν κόσμο παραδομένο σε επικίνδυνους, λαϊκιστές
δημαγωγούς. «Με το Brexit, κάτι άσχημο και ξένο εισέβαλε στο πνεύμα της
πολιτικής μας, θεώρησα λοιπόν εύλογο να σκαρφιστώ μια κατσαρίδα, την πιο απεχθή
μορφή ζωής.
Η Μεταμόρφωση του Κάφκα βρίσκεται στον δρόμο οποιασδήποτε
προσπάθειας να επινοηθεί μια φυσική ανταλλαγή μεταξύ ανθρώπου και εντόμου, αλλά
μετά την αναγκαία αναγνωριστική χειρονομία προς τον μεγάλο συγγραφέα, στράφηκα
και πάλι στον Σουίφτ. Ο στόχος ήταν να εμφανίσω ένα πολιτικό και οικονομικό
σχέδιο που θα ισοδυναμούσε με τον αυτοκαταστροφικό παραλογισμό του Brexit. Δεν
μπορώ να είμαι βέβαιος ότι το κατάφερα με το γελοίο μου κατασκεύασμα, τον
Αντιστροφισμό. Δεδομένου του μεγέθους του εθνικού σχεδίου και των πιθανών
επιπτώσεών του σε όλους μας τουλάχιστον για μια γενιά, ίσως τίποτε δεν μπορεί
να συναγωνιστεί την κλίμακα της παράνοιάς του... Ο λαϊκισμός, παραβλέποντας τη
δική του άγνοια, ψιθυρίζοντας ανοησίες για αίμα και γη, καλλιεργώντας
αδιανόητες νατιβιτιστικές επιθυμίες και περιφρονώντας τραγικά τις ανησυχίες για
την κλιματική αλλαγή, ενδέχεται στο μέλλον να δημιουργήσει και άλλα τέρατα,
κάποια πολύ πιο βίαια, πολύ πιο επικίνδυνα από το Brexit. Σε όλες του τις
εκδοχές, ωστόσο, το πνεύμα της κατσαρίδας θα ευδοκιμήσει. Όσο καλύτερα
γνωρίσουμε αυτό το πλάσμα, τόσο πιο γρήγορα θα το νικήσουμε. Και πιστεύω πως θα
το καταφέρουμε.
Οι εκδόσεις «Κάκτος» ανακοίνωσαν την έναρξη της συνεργασίας
τους με την καταξιωμένη δημοσιογράφο και συγγραφέα Σεμίνα Διγενή. Το νέο της
βιβλίο, μετά την επιτυχία τού «Κίτρινου Υποβρυχίου», θα κυκλοφορήσει σύντομα
από τις συγκεκριμένες εκδόσεις.
Η νέα αυτή συνεργασία συμπίπτει με την νέα εποχή των
εκδόσεων «Κάκτος», η οποία ξεκίνησε με την ανάληψη καθηκόντων της νέας,
σύγχρονης διοίκησης και σηματοδοτείται από επιλογές τίτλων υψηλής ποιότητας και
αισθητικής, που θα συμπληρώνουν τη διαχρονική σειρά της Αρχαίας Ελληνικής
Γραμματείας.
Η εμπιστοσύνη της Σεμίνας Διγενή για την έκδοση του δεύτερου
βιβλίου της με τίτλο «Οι Απείθαρχοι» από τον «Κάκτο», αποτελεί το καλύτερο
δυνατό ξεκίνημα του εκδοτικού Οίκου στη νέα δεκαετία.
«Οι Απείθαρχοι» μας μεταφέρουν στο «μεταιχμιακό» σύμπαν μιας
εξαϋλωμένης ουτοπικής πόλης, όπου ζουν όλα τα πρόσωπα και οι εκδοχές του
εκμοντερνισμένου κόσμου μας, στον 20ό αιώνα.
Όλες αυτές οι πολύπλοκες και αλλόκοτες συγκατοικήσεις
ξετυλίγουν μια μικροσκοπική παρατήρηση των κύκλων της παγκόσμιας πολιτισμικής
ιστορίας.
Ανάμεσα στους 100 απείθαρχους«ενοίκους», ο Μπόουι, η Νίνου, ο Αϊνστάιν, ο
Μπέρνχαρντ, η Μονρόε, η Κοτοπούλη, ο Προυστ, ο Αττίλας, η Γουαινχάουζ, η
Λαμπέτη, ο Βέγγος, ο Σαραμάγκου, ο Φρόιντ, ο Σιδηρόπουλος, ο Γουίλιαμς, η
Γώγου, ο Πικάσο, ο Βάρναλης, ο Κομπέιν, η Βασιλειάδου, ο Λανγκ κ.ά.
Μια παράξενη Βαβέλ, όπου περιέργως όλοι συνεννοούνται άψογα.
Ακόμη και μέχρι το αναπάντεχο τέλος.
Πρόκειται για ένα πρωτότυπο και ανατρεπτικό κείμενο, καθώς
στους 50 ορόφους ενός παράξενου κόκκινου ουρανοξύστη συνυπάρχουν και διεξάγουν
συναρπαστικούς διαλόγους σπουδαίες προσωπικότητες – συγγραφείς, ηθοποιοί,
ποιητές, τραγουδιστές, επιστήμονες κ.ά. Μια σύνθεση έρευνας, μελέτης και
μυθοπλασίας.
«Οι Απείθαρχοι» θα
κυκλοφορήσουν στις αρχές Μαρτίου.
Ένα σπάνιο βιβλίο του 1623, η πρώτη συγκεντρωτική έκδοση των έργων του
Ουίλιαμ Σαίξπηρ, για πρώτη φορά θα βγει στο σφυρί τον Απρίλιο, όπως ανακοίνωσε
ο Οίκος Christie's.
Το βιβλίο, που ονομάζεται «Κωμωδίες, Ιστορίες και Τραγωδίες»,
αναμένεται να πωληθεί αντί 4 έως 6 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ευρέως γνωστό ως «First Folio», το βιβλίο είναι ένα από τα μόλις έξι
γνωστά πλήρη αντίγραφα σε χέρια ιδιωτών.
Το «First Folio» περιέχει 36 θεατρικά έργα του Σαίξπηρ, ανάμεσά τους
αρκετά (15) που δεν είχαν εκδοθεί ποτέ πριν χωριστά και ίσως να είχαν χαθεί
χωρίς αυτό, όπως τα έργα «Μάκμπεθ», «Τρικυμία», «Όπως σας αρέσει». Τα έργα
συλλέχθηκαν από φίλους του δραματουργού (1564 - 1616), μετά τον θάνατό του.
Το αντίγραφο που θα τεθεί σε δημοπρασία, θα εκτεθεί στο κοινό κατά τη
διάρκεια περιοδείας αρχίζοντας από την προσεχή εβδομάδα στο Λονδίνο, προτού ταξιδέψει
στη Νέα Υόρκη, στο Χονγκ Κονγκ και το Πεκίνο. Θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη για
τη δημοπρασία στις 24 Απριλίου.
Το βιβλίο πωλείται από το Mills College, ένα ιδιωτικό κολέγιο θηλέων
στο Όκλαντ της Καλιφόρνιας. Η τιμή ρεκόρ για ένα «First Folio» που πωλήθηκε σε
δημοπρασία ήταν σχεδόν 6,2 εκατομμύρια δολάρια που καταβλήθηκαν το 2001, όπως
ανακοίνωσε ο Christie's.
Η πρωτοπόρος Ακαδημαϊκός των φεμινιστικών σπουδών και
συγγραφέας Μέριλιν Γιάλομ, σύζυγος του σπουδαίου ψυχιάτρου, ψυχοθεραπευτή Ίρβιν
Γιάλομ, πέθανε στο σπίτι της στο Πάλο Αλτο της Καλιφόρνια σε ηλικία 87 ετών,
στις 20 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με τον γιο της, Ράιντ Γιάλομ, η αιτία θανάτου της
ήταν πολλαπλό μυέλωμα.
Η Μέριλιν Γιάλομ υπήρξε φυσιογνωμία των αμερικανικών
γραμμάτων, με αναγνώριση στους πανεπιστημιακούς κύκλους. Με το έργο της έριξε
φως σε πεδία κοινωνικής ιστορίας μέχρι πρότινος σκοτεινά. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα
με την κουλτούρα των γαλλικών σαλονιών του 18ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία
οι γυναίκες διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της διανόησης, αλλά και
τη Γαλλική Επανάσταση.
Υπήρξε, επίσης, Kαθηγήτρια Γαλλικής Φιλολογίας και
διευθύντρια σπουδών του Ινστιτούτου Κλέυμαν για τις Σπουδές Φύλου στο
Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, ενώ συνέγραψε μεταξύ άλλων τις σπουδαίες μελέτες:
«Ο καιρός των καταιγίδων. Η Γαλλική Επανάσταση στη μνήμη των γυναικών:
Αριστοκράτισσες, αστές και χωρικές αφηγούνται», «Η ιστορία του γυναικείου
στήθους», «Η ιστορία της συζύγου», «Η γέννηση της βασίλισσας του σκακιού», «Τα
αμερικάνικα νεκροταφεία: 400 χρόνια ιστορίας μέσα από τα κοιμητήρια και τους
τόπους ταφής» και «Πώς οι Γάλλοι επινόησαν τον έρωτα», τα οποία κυκλοφορούν στα
ελληνικά από τις Εκδόσεις Άγρα.
Το 1992, της απονεμήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση ο τίτλος
Officier des Palmes Académiques.
Όταν έμαθε ότι είχε καρκίνο, ξεκίνησε μαζί με τον σύζυγό την
από κοινού συγγραφήενός βιβλίου για την
ασθένειά της και τη διαδικασία του θανάτου.
Οι πιο παλιοί αναγνώστες της εφημερίδας “Νέος Κόσμος” σίγουρα θα θυμούνται τον Βασίλη Τσαπαλιάρη καθώς υπήρξε ανταποκριτής της εφημερίδας μας στη Ν. Αυστραλία όπου ανέπτυξε και έντονη ομογενειακή δράση.
Μετά την παλιννόστησή του εξακολουθούσε να ασχολείται με την Αυστραλία, με τη συμμετοχή του στην πολιτική δραστηριότητα στην Ελλάδα για τις πολιτικές για την Ομογένεια, και ακολούθως με την εργασιακή του σχέση με την Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού.
Τα τελευταία χρόνια πάλι, δεν παραλείπει να αρθρογραφεί στον «Νέο Κόσμο» ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε στην Ελλάδα και ένα βιβλίο του.
Για όλους αυτούς τους λόγους -αλλά και για άλλους πολλούς- κρίναμε σκόπιμα να κάνουμε μαζί του την ακόλουθη συνέντευξη η οποία καλύπτει μια σειρά θεμάτων.
Βασίλη, κατ’ αρχάς να σε συστήσουμε στο κοινό μας. Για όσους, δηλαδή, δεν σε ξέρουν ή δεν σε θυμούνται. Έζησες λίγα χρόνια στην Αυστραλία αλλά εκείνη η περίοδος φαίνεται ότι σε σημάδεψε ανεξίτηλα. Το λέω γιατί σε παρακολουθώ όλα αυτά τα χρόνια και ξέρω ότι και εσύ παρακολουθούσες και παρακολουθείς από πολύ κοντά τα τεκταινόμενα στην Αυστραλία. Τόσο από τις διάφορες υπεύθυνες θέσεις που είχες στο ελληνικό δημόσιο, όσο και ως πολίτης. Και συχνά, μάλιστα, αναφερόσουν και αναφέρεσαι στην Αυστραλία. Έτσι είναι; Ποια είναι αυτή η περίοδος; Πώς και γιατί σε σημάδεψε;
Ο Βασίλης Τσαπαλιάρης
Ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη αυτή και, με την ευκαιρία αυτή, για την φιλοξενία όλων των άρθρων μου, που φιλοξένησε ως τώρα ο «Νέος Κόσμος». Με την Αυστραλία και τον Ελληνισμό της Αυστραλίας με συνδέουν βιώματα από τη δεκαετία του `70. Δεκαετία, που μετανάστευσα, εργάστηκα στην Αδελαΐδα, συνεργάστηκα με τον «Νέο Κόσμο» και την «Νέα Ελλάδα», και σπούδασα στο Πανεπιστήμιο Flinders Κοινωνιολογία και Πολιτικές Επιστήμες.
Με συνδέουν όμως και σχέσεις που συνεχίστηκαν και εμπλουτίστηκαν με την παλιννόστησή μου στην Ελλάδα. Με τη συμμετοχή μου στην πολιτική δραστηριότητα στην Ελλάδα για τις πολιτικές για την Ομογένεια, και ακολούθως με την εργασιακή μου σχέση με την Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού (ΓΓΑΕ), με αφετηρία την ίδρυσή της. Με τη συμμετοχή μου σε επιτροπές θεσμικού σχεδιασμού, όπως για το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), και τις προγραμματικές της δράσεις.
H σχέση αυτή, με προοίμιο τα χρόνια που έζησα στην Αυστραλία, εργαζόμενος, φοιτητής, αλλά και δραστηριοποιούμενος στα θέματα της Ομογένειας, σε κινητοποιήσεις όπως για την εισαγωγή της διδαχής των Ελληνικών στα αυστραλιανά σχολεία, την οργάνωση του ελληνικού ραδιοφώνου, την Επιτροπή για Δημοκρατία στην Ελλάδα, υπήρξε, εννοείται, καθοριστική για τη ζωή μου.
Με αυτή τη σχέση, θα έλεγα πως εξακολουθώ να αισθάνομαι ως Ελληνοαυαστραλός, γενικότερα, ως απόδημος παρά ως ένδημος Έλληνας. Αυτή η σχέση, θα έλεγα, υπήρξε ανασχετική στη διαδικασία επανενσωμάτωσής μου. Έχω τη αίσθηση πως αυτή έμεινε μετέωρη, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Και αυτό εξηγεί και την αρθρογραφική δραστηριότητά μου, που αφορά κατά το μεγαλύτερο μέρος τα θέματα της Ομογένειας, Όπως και οι συγγραφικές συμβολές μου σε συλλογικούς τόμους για τον ελληνισμό της Διασποράς, του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ.) και του Εργαστηρίου Μελέτης της Μετανάστευσης και Διασποράς του Εθνικού Πανεπιστημίου. Με αυτό το βιωματικό και γνωσιακό υπόβαθρο, είναι φυσικό να με έλκουν κατά κύριο λόγο τα θέματα της Ομογένειας και να αισθάνομαι, εξ ορισμού, ικανότερος γι’ αυτά.
Επιδράσεις στην πνευματική μου πορεία, είχαν κατά πρώτο και κύριο λόγο Ελληνοαυστραλοί. Ελληνοαυστραλοί που δεν ζουν πια. Όπως ο πανεπιστημιακός Μιχάλης Τσούνης από τον κύκλο των συμπατριωτών μου. Ο Δημήτρης Γκόγκος, ο ιδρυτής του «Νέου Κόσμου». Κατά την περίοδο που συνεργάστηκα ως ένας από τους διανομείς και ανταποκριτές του «Νέου Κόσμου» στην Αδελαΐδα. Άνθρωπος που αλληλογραφώντας μαζί μου με ενθάρρυνε και μου δημιούργησε αυτοπεποίθηση να δημοσιογραφώ ως ανταποκριτής του «Νέου Κόσμου». Άνθρωποι που συνεχίζω να θυμάμαι με πολύ αγάπη, και διατηρώ αντικείμενα από τις σχέσεις τους μαζί μου, γράμματα τους, κ.α.
Ο Βασίλης Τσαπαλιάρης (αριστερά) με τον Σωτήρη Χατζημανώλη
Η ΙΚΑΡΙΑ
Ο λόγος, βέβαια, αυτής της κουβέντας μας δεν είναι (μόνο) αυτός της ζωής σου στην Αυστραλία. Το χρησιμοποίησα ως εισαγωγή για να σημειώσω ότι ασχολείσαι και με την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας σου εκεί στην Ικαρία, κάνεις έρευνες και δημοσιεύσεις που μερικές φορές έχουν να κάνουν και με τους Ικαριώτες της Αυστραλία. Και έχουμε πολλούς εδώ. Αυτή η ενασχόλησή σου πώς έχει προκύψει, σε τι στοχεύει και τι απήχηση έχει;
Η ενασχόλησή μου με θέματα της ιδιαίτερης πατρίδας μου έχει να κάνει με τον λαϊκό πολιτισμό. Με την λαϊκή προφορική παράδοση και την τοπική ιστορία, με την έκδοση ενός ψηφιακού ένθετου «Η Αρέθουσα» στην προσωπική μου ιστοσελίδα. Ένθετο με κείμενα από την τοπική ιστορία και τη λαογραφική παράδοση της Αρέθουσας, και συνδυαστικά μ’ αυτά άλλα κείμενα. Κείμενα από τη λαογραφική παράδοση άλλων περιοχών της Ικαρίας ή άλλων περιοχών, όπως για το Ψηφιακό Μουσείο Βλαχοκερασιάς Αρκαδίας. Ή κείμενα σχετιζόμενα με την σχέση της λαϊκής με την λόγια λογοτεχνία και τις επιδράσεις της πρώτης στη δεύτερη, τα ήθη και έθιμα, τη Γενεαλογία και τις μεθόδους της κ.ά. Ακόμα θέματα, όπως της παρουσίας και του έργου του ποιητή και ιστορικού Αναστάσιου-Μιλάνου Στρατηγόπουλου και της αποκατάστασης ως κενοταφίου του τάφου του στην Αρέθουσα, όπου έτυχε να πεθάνει και πέραν τούτου, της θεσμοθέτησης εκδηλώσεων στη μνήμη του. Πράγμα που έχουμε εισηγηθεί από τις στήλες του Δελτίου μας, και πιστεύουμε, του οφείλει όχι μόνον η τοπική κοινωνία, αλλά κατά κύριο λόγο η πνευματική μας κοινότητα.
Πνευματικού ανθρώπου, ας σημειωθεί, ειρήσθω εν παρόδω, με σημαντική παρουσία στα ελληνικά Γράμματα, βραβευμένου για το έργο του στο πρώιμο στάδιο της συγγραφικής του παρουσίας. Με σημαντικό και πολύμορφο έργο. Πνευματικού ανθρώπου που γεννήθηκε στην Αθήνα, μεγάλωσε στην Καλαμάτα, όπου και άρχισε να δημοσιεύει από το 1904, συνεργαζόμενος με διάφορα έντυπα και έκδωσε το πρώτο του βιβλίο «Εις Λέσβον…», το 1914. Έργο με αποσπάσματα από το προσωπικό ημερολόγιο που κρατούσε, κατά τη στράτευση το 1912 και τη συμμετοχή του στην εκστρατεία για την κατάληψη της Λέσβου.
Το «Δελτίο», μη περιοριζόμενο στα στενά εθνικοτοπικά πλαίσια, της ζωής και του θανάτου του, έχει αναφερθεί πολλές φορές στην παρουσία και το έργο του στα ελληνικά γράμματα, και θα αναφερθεί για άλλη μια φορά με ειδικό αφιέρωμα. Με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τον θάνατό του στην Αρέθουσα, στις 16 Αυγούστου του 1950.
Ελπίζουμε ότι αυτή τη φορά, θα κινήσει ενδιαφέρον σε μεγαλύτερο κοινό. Θα δώσει την αφορμή να σκύψουν ορισμένοι στο έργο του και να θεσμοθετηθούν πολιτιστικές δραστηριότητες προς τιμή του, στους τόπους με τους οποίους συνδέθηκε η ζωή του, όσο και από τον κύκλο της λογοτεχνικής εταιρείας που ανήκε και υπηρέτησε κατά καιρούς στη διοίκηση της. Ως γενικός γραμματέας και για τελευταία φορά ως απλό μέλος, με την εκλογή νέου ΔΣ, το 1948 (27/7/1948).
Η δραστηριότητα για την έκδοση του δελτίου, προέκυψε από την εκτίμησή μου στην αξία της λαϊκής παράδοσης και της συμβολής της στη διαμόρφωση της πολιτιστικής μας ταυτότητας και στην εξέλιξη του πολιτισμού μας, και την ανησυχία μου για τους διαφαινόμενους κινδύνους απαξίωσης της. Απαξίωσης της από την άνιση πολιτισμική ανταλλαγή μεταξύ των κυριάρχων μεγάλων εθνών και των μικρών και την επιβολή των πολιτισμών των μεγάλων εθνών. Και μάλιστα, την ίδια ώρα που, κατ` αντίφαση, η τεχνολογία της επικοινωνίας παρέχει περισσότερες ευκαιρίες επικοινωνίας των λαών, προβολής και αλληλοκατανόησης των επί μέρους εθνικών πολιτισμών, σεβασμού των αρχών του πολυπολιτισμού και της συμβολής ενός εκάστου στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Η προσπάθεια αυτή, δεν έχει βρει απήχηση στο ευρύ κοινό. Έχει όμως εισπράξει επαίνους από ορισμένους σημαντικούς ανθρώπους και προσελκύσει ενδιαφέρον και από ανθρώπους εκτός Ελλάδας, από άτομα δεύτερης γενεάς. Πράγμα, που θεωρώ ότι με καθιστά υπόχρεο να συνεχίσω, ανεξάρτητα από τη μικρή απήχηση του «Δελτίου» στο μη εξοικειωμένο για τα θέματα αυτά ευρύ κοινό.
Με τον πρώην γενικό γραμματέα Απόδημου Ελληνισμού Σταύρο Λαμπρινίδη και το προσωπικό της ΓΓΑΕ
«ΤΑ ΒΑΡΙΑ ΧΑΡΤΙΑ»
Πρόσφατα Βασίλη κυκλοφόρησε μια συλλογή διηγημάτων σου με το γενικό τίτλο «Τα βαριά χαρτιά». Κάπου, μάλιστα, αναφέρεται ότι έτσι κλείνει ένας εκκρεμής κύκλος του συγγραφέα; Τι ακριβώς εννοείς;
Η συλλογή των διηγημάτων μου παρέμεινε ανέκδοτη πολλά χρόνια. Αυτό επειδή την θεωρούσα ως μικρότερης σημασίας σε σχέση με την ιεράρχηση των ενδιαφερόντων μου και τη συγγραφική ικανότητα και δραστηριότητα μου σε άλλα πεδία. Όπως για τον ελληνισμό της Διασποράς. Γνωσιακό αντικείμενο με το οποίο είμαι σχετικά εξοικειωμένος και κατά κάποιο τρόπο «εξειδικεύομαι».
Με την έκδοση τους, έληξε, λοιπόν, ένας εκκρεμής λογαριασμός του συγγραφέα στη λογοτεχνία. Πρόκειται για κλείσιμο, που ίσως δεν θα είχα τολμήσει. Αν δεν μεσολαβούσε και προηγούνταν η συνεργασία μου με το λογοτεχνικό περιοδικό «Μύρτιλο», από το 2012.
Υπογράφοντας βιβλία του
Λες, λοιπόν, ότι «η λογοτεχνία, μεταξύ των άλλων, αποτελεί ένα μέσο ερμηνείας της κοινωνικής ζωής». Με τι καταπιάνεσαι στα διηγήματά σου και πως το αναδεικνύεις αυτό το στοιχείο;
«Τα βαριά χαρτιά», εστιάζουν στην ψυχολογία και τις συμπεριφορές των χαρακτήρων. Ερευνούν και απεικονίζουν τις στάσεις και τα ενεργήματα τους μπροστά στον έρωτα και τον φόβο του θανάτου, τη μοναχικότητα της ζωής, και σε αξίες όπως ο πλούτος με τις λειτουργίες και τα παράγωγα του χρήματος.
Η λογοτεχνία ως έκφραση της ζωής, εξηγεί τη ζωή. Εκφράζει κρίσεις για τη ζωή και τους παράγοντες που την επηρεάζουν, και αυτό συμβαίνει και στα διηγήματα της συλλογής μου. Ρητά ή υπαινικτικά, μέσα από τα σημεία που εστιάζεται η διήγηση τους και τη ροή των γεγονότων και των περιστατικών που συνθέτουν την αφηγηματική τους ύλη.
Η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Σαλμάν Ρούσντι περιλαμβάνονται
στους συγγραφείς που επιλέχθηκαν ως υποψήφιοι για το βραβείο Booker 2019, το
περίβλεπτο βρετανικό λογοτεχνικό βραβείο, σύμφωνα με τον κατάλογο των έξι φιναλίστ
που ανακοινώθηκε.
Η Καναδή μυθιστοριογράφος και ποιήτρια προτείνεται για το
μυθιστόρημά της που φέρει τον τίτλο «The Testaments», την πολυαναμενόμενη
συνέχεια του «The Handmaid's Tale» (στα ελληνικά κυκλοφορεί με τους τίτλους «Η
ιστορία της πορφυρής δούλης» και «Η ιστορία της θεραπαινίδας»), που αναμένεται
να κυκλοφορήσει τις ερχόμενες ημέρες στη Βρετανία.
Ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Πίτερ Φλόρενς,
χαρακτήρισε το «The Testaments», ένα «άγριο και έξοχο μυθιστόρημα που μας
μιλάει σήμερα με πίστη και δύναμη».
«Η ιστορία της θεραπαινίδας», μια δυστοπία που κυκλοφόρησε
το 1985, έγινε επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά το 2017 αναθερμαίνοντας τις
πωλήσεις του μυθιστορήματος, η αγγλική έκδοση του οποίου πούλησε οκτώ
εκατομμύρια αντίτυπα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η 79χρονη Άτγουντ, η οποία αναφέρεται συχνά ως υποψήφια για
το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, έχει κερδίσει ήδηβραβείο Booker το 2000, για το ιστορικό
μυθιστόρημά της «Ο τυφλός δολοφόνος» (The Blind Assassin).
Βραβευθείς, επίσης, με Booker το 1981 για τα «Παιδιά του
μεσονυκτίου», ο Σαλμάν Ρούσντι, 72 ετών, επιλέχθηκε για τον «Quichotte», μια
σύγχρονη εκδοχή του έπους του ήρωα του Θερβάντες, που εκτυλίσσεται στην
Αμερική.
Οι άλλοι φιναλίστ είναι:
- Ο Νιγηριανός Τσιγκόζι Ομπιόμα για το «An Orchestra of
Minorities». Ο συγγραφέας ήταν υποψήφιος για το βραβείο και το 2015. Με θέμα
έναν εκτροφέα κοτόπουλων σε μια μικρή πόλη της Νιγηρίας, πρόκειται για ένα
«παραμύθι οδυσσειακών διαστάσεων που κάνει την καρδιά να χτυπά», σύμφωνα με το
μέλος της επιτροπής Άφουα Χιρς.
- Η Αγγλο-Νιγηριανή Μπερναντίν Εβαρίστο για το «Girl, Woman,
Other», ένα χρονικό της ζωής των μαύρων οικογενειών στη Βρετανία.
- Η Αμερικανίδα Λούσι Έλμαν για το «Ducks, Newburyport», ένα
μυθιστόρημα-ποταμό 1.000 σελίδων που διαρθρώνεται γύρω από έναν μονόλογο μιας
οικοκυράς του Οχάιο.
- Η Ελίφ Σαφάκ, η συγγραφέας με τις περισσότερες αναγνώσεις
στην Τουρκία, για το «10 Minutes 38 Seconds in This Strange World», σχετικά με
τις αναμνήσεις μιας ιερόδουλης στις φτωχογειτονιές της Κωνσταντινούπολης.
Το βραβείο Booker, που απονέμεται σε έργα μυθοπλασίας
γραμμένα στην αγγλική γλώσσα, θα ανακοινωθεί στις 14 Οκτωβρίου.
.png)
