Ένας εμβολιασμένος, ή κάποιος που έχει αναρρώσει από την Covid-19 ή έχει αρνητικό τεστ, από αύριο θα πρέπει να παρουσιάζει πιστοποιητικό για να διασχίσει τα ευρωπαϊκά σύνορα χρησιμοποιώντας το νέο «green pass», το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό Covid-19, που θα είναι πλέον απαραίτητο για τις μετακινήσεις σε 33 χώρες της Ευρώπης. Διαθέσιμο σε εκτυπωμένη ή ψηφιακή μορφή, αυτό το πολύτιμο πιστοποιητικό περιέχει έναν QR Code που θα μπορεί να ελέγχεται από τις εταιρείες μετακινήσεων (αεροπλάνο, τρένο, πλοίο) και την αστυνομία. 

Το πιστοποιητικπό περιλαμβάνει στοιχεία ταυτότητας (όνομα, ημερομηνία γέννησης) και κυρίως πληροφορίες σχετικές με τον εμβολιασμό (τύπος εμβολίου, αριθμός δόσεων, ημερομηνία εμβολιασμού) ή, στην περίπτωση διαγνωστικού τεστ, ημερομηνία και τύπο του τεστ, θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα. Το εργαλείο είναι το ίδιο στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και έξι ακόμη ευρωπαϊκές χώρες (Ανδόρα, Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Μονακό, Νορβηγία, Ελβετία), ενώ οι κανόνες εισόδου και εξόδου ποικίλουν ανάλογα με τον προορισμό. Έτσι, για την είσοδο στην Γαλλία από μία ευρωπαϊκή χώρα απαιτείται είτε πιστοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχήματος εμβολιασμού (δύο εβδομάδες μετά την δεύτερη δόση ή τέσσερις εβδομάδες για το εμβόλιο της Johnson&Johnson) είτε τεστ PCR ή αντιγόνου μέχρι 72 ωρών. Αυτή η χρονική διάρκεια του τεστ μειώνεται στις 48 ώρες σε ορισμένες χώρες, ενώ θετικό τεστ (συνήθως έξι μηνών και κάτω) μπορεί επίσης να γίνει δεκτό ως απόδειξη ανάρρωσης έπειτα από προσβολή από την νόσο. 

Σε χώρες όπως η Γαλλία, το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό θα επιτρέπει την είσοδο σε αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις με συμμετοχή άνω των 1.000 ατόμων. Για τις χώρες όπου το «green pass» δεν είναι ακόμη έτοιμο, προβλέπεται μεταβατική περίοδος έξι εβδομάδων (μέχρι τις 12 Αυγούστου), κατά την διάρκεια της οποίας άλλα έγγραφα, όπως πιστοποιητικό εμβολιασμού σε μορφή χαρτιού, μπορούν να παρουσιαστούν στα σύνορα.

Η πιο μεταδοτική, μέχρι στιγμής, παραλλαγή του κορωνοϊού, η παραλλαγή Δέλτα, σάρωσε το Ηνωμένο Βασίλειο, έχει κυριαρχήσει στην Πορτογαλία και έχει εντοπιστεί σε ομάδες σε όλη τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία. Η εξάπλωσή της αναγκάζει  πλέον τους Ευρωπαίους αξιωματούχους υγείας να προειδοποιήσουν ότι απαιτείται περαιτέρω δράση για να επιβραδυνθεί η εξάπλωσή του. Παρόλο που το νέο στέλεχος, το οποίο εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ινδία πυροδοτώντας ένα νέο κύμα μολύνσεων εκεί, αφορά μόνο ένα ποσοστό του συνόλου των κρουσμάτων κορωνοϊού στην ηπειρωτική Ευρώπη, πλέον κερδίζει έδαφος όπως υποδεικνύει ανάλυση των Financial Times. Οι υπολογισμοί των FT στα διαθέσιμα παγκοσμίως γονιδιωματικά δεδομένα από την πλατφόρμα Gisaid, αναφέρει ότι η παραλλαγή Δέλτα αντιπροσωπεύει το 96% των λοιμώξεων Covid-19 στην Πορτογαλία, περισσότερο από 20% στην Ιταλία και περίπου 16% στο Βέλγιο. 

Ο μικρός αλλά συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των μολύνσεων που οφείλονται στο συγκεκριμένο στέλεχος έχει καλλιεργήσει ανησυχίες ότι η παραλλαγή Δέλτα μπορεί να ανακόψει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην Ευρώπη τους τελευταίους δύο μήνες. «Βρισκόμαστε στη διαδικασία της συντριβής του ιού και της εξάλειψης της πανδημίας, και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αφήσουμε την παραλλαγή του Δέλτα να υπερισχύσει», δήλωσε την Τρίτη ο υπουργός υγείας της Γαλλίας Ολιβιέ Βεράν μιλώντας από κέντρο εμβολιασμού. 

Σύμφωνα με τον Βεράν,  το 2% έως 4% των δειγμάτων που αναλύθηκαν στη Γαλλία εμφανίζονταν ως παραλλαγή Δέλτα. «Ίσως μπορεί κανείς να πει ότι αυτό είναι ακόμα χαμηλό, αλλά είναι παρόμοιο με την κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από μερικές εβδομάδες», εξήγησε. Η ανάλυση των FT για τα δεδομένα του Gisaid υποδηλώνει ότι αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να είναι υψηλότερος. Στην Πορτογαλία, η κοινοτική μετάδοση της παραλλαγής έχει εντοπιστεί στην ευρύτερη περιοχή της Λισαβόνας, όπου εντοπίζεται πάνω από το 60% των νέων κρουσμάτων Covid-19 της τελευταίας εβδομάδας. Οι μη απαραίτητες μετακινήσεις από και προς την πόλη απαγορεύτηκαν  αυτό το Σαββατοκύριακο σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η αύξηση των περιπτώσεων που εξαπλώνονται στην υπόλοιπη χώρα. Η προσοχή των επιστημόνων στρέφεται πλέον στη Βρετανία όπου τα κρούσματα Covid-19 έχουν τριπλασιαστεί τον τελευταίο μήνα και η παραλλαγή Δέλτα αντιπροσωπεύει περίπου το 98% όλων των νέων μολύνσεων. Με τα επίσημα στοιχεία να δείχνουν ότι η παραλλαγή Δέλτα φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο νοσηλείας κατά 2,2 φορές σε σύγκριση με την παραλλαγή Άλφα, η βρετανική κυβέρνηση αυτή την εβδομάδα «πάγωσε» για ένα μήνα την άρση των εναπομείναντων περιορισμών του κορωνοϊού. «Οι αποφάσεις που παίρνει το Ηνωμένο Βασίλειο για να ανοίξει εκ νέου τη ζωή και την κοινωνία θα χρησιμεύσουν ως εργαστήριο για εμάς στην Ευρώπη», δήλωσε ο ιολόγος στη Λυών και σύμβουλος της γαλλικής κυβέρνησης, Μπρούνο Λίνα. Το κατά πόσον τα clusters λοιμώξεων της παραλλαγής Δέλτα που πλήττουν την ΕΕ θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερες εξάρσεις, θα εξαρτηθεί εν μέρει από τον αριθμό των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί πλήρως, ανέφεραν οι επιστήμονες, καθώς και από τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε αυτή τη φάση που έχει αρθεί πολλοί περιορισμοί στη ζωή και στις επιχειρήσεις. 

 Πρόσφατη έρευνα της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου υπογράμμισε την ανάγκη ολοκλήρωσης προγραμμάτων εμβολιασμού το συντομότερο δυνατό. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τη Δημόσια Υγεία της Αγγλίας, η πρώτη δόση ενός εμβολίου κατά του Covid-19 είναι γενικά λιγότερο αποτελεσματική έναντι της παραλλαγής Δέλτα από ό, τι με τα προηγούμενα στελέχη. Δύο δόσεις αυξάνουν την προστασία έναντι συμπτωματικής λοίμωξης Δέλτα από 33% μέχρι 81%. Ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο περίπου το 46% του πληθυσμού έχει ανοσοποιηθεί πλήρως, τα ποσοστά εμβολιασμού στις περισσότερες χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης κυμαίνονται μεταξύ 20% και 30%. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, έχει εμβολιαστεί πλήρως περίπου το 26% του. Οι γαλλικές αρχές προσπαθούν επί του παρόντος να περιορίσουν ένα ξέσπασμα στην περιοχή Λαντ, κοντά στα ισπανικά σύνορα, όπου 125 κρούσματα της παραλλαγής Δέλτα έχουν επιβεβαιωθεί με γενετική αλληλουχία και άλλες 130 είναι ύποπτες, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 30% των πρόσφατων λοιμώξεων στην περιοχή. Clusters της παραλλαγής Δέλτα έχουν επίσης εντοπιστεί τις τελευταίες εβδομάδες στα νότια προάστια του Παρισιού και σε μια σχολή τέχνης στο Στρασβούργο. Σε κάθε περίπτωση, οι αξιωματούχοι υγείας απαντούν με τον ίδιο τύπο, χρειάζεται εντατική ιχνηλάτηση επαφών και νέα ώθηση στον εμβολιασμό των ατόμων που βρίσκονται στις περιοχές που έχουν πληγεί. «Εάν συνεχίσουμε τον εμβολιασμό με καλό ρυθμό και κάποιες μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις όπως μάσκες σε εσωτερικούς χώρους, μπορούμε ακόμα να καταστείλουμε την κυκλοφορία του ιού αυτό το καλοκαίρι», εκτίμησε ο Λίνα. «Αυτή η παραλλαγή θα αντικαταστήσει τις άλλες - πρέπει να το έχουμε κατά νου - αλλά δεν σημαίνει ότι θα οδηγήσει σε ένα νέο κύμα επιδημίας», πρόσθεσε. Παρά την αισιοδοξία του Λίνα, άλλοι επιστήμονες φοβούνται ότι η παραλλαγή Δέλτα μπορεί να έχει ήδη εξαπλωθεί περισσότερο, αλλά δεν έχει εντοπιστεί καθώς στην ηπειρωτική Ευρώπη τα δεδομένα για την γονιδιωματική αλληλουχία που απαιτείται για τον εντοπισμό των παραλλαγών είναι λιγότερα. Έτσι, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο ο αριθμός ανέρχεται  σε περισσότερα από 500.000 γονιδιώματα Sars-Cov-2, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία είναι πιο πίσω με περίπου 130.000, 47.000 και 34.000 αντίστοιχα. «Είναι δαπανηρό και χρονοβόρο και έχει παραμεληθεί», δήλωσε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, Αντουάν Φλαό. 

Η Δανία, ωστόσο, η οποία εντοπίζει και ιχνηλατεί ένα μεγάλο ποσοστό κρουσμάτων, εξακολουθεί να εντοπίζει μόνο έναν μικρό αριθμό μολύνσεων από την παραλλαγή Δέλτα, παρόλο που η παραλλαγή έφτασε στη χώρα περίπου την ίδια χρονική περίοδο με το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί εν μέρει, όπως ανέφεραν οι ειδικοί, από τις διαφορές στα δημογραφικά στοιχεία και τις μετακινήσεις, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των περιπτώσεων που εισήχθησαν στη χώρα από περιοχές με υψηλό επιπολασμό, όπως η Ινδία, και οι συνθήκες διαβίωσης στις κοινότητες στις οποίες γεννιέται. Η διαφορά στον ρυθμό της εξάπλωσης της παραλλαγής Δέλτα στις ευρωπαϊκές χώρες παρέμεινε «λίγο μυστήριο», δήλωσε ο Τζεφ Μπάρετ , επικεφαλής της Covid-19 Genomics Initiative at the Wellcome Sanger Institute στο Κέιμπριτζ. Παρόλα αυτά, πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι οπουδήποτε εισαχθεί η παραλλαγή Δέλτα, τελικά θα κυριαρχήσει. Το κλειδί, λένε, θα είναι η αύξηση του ποσοστού των πλήρως εμβολιασμένων ατόμων, ενώ θα επιβραδύνει όσο το δυνατόν περισσότερο τη μετάδοση του ιού. «Πρέπει να διατηρήσουμε τα μηνύματα πολύ καθαρά», είπε ο Λίνα. «Αυτό δεν έχει τελειώσει», πρόσθεσε.