Το χωριό δε διαθέτει ηλεκτρικό ρεύμα, δεν έχει καταστήματα, πέρα από έναν φούρνο, ένα σιδεράδικο, έναν μύλο κι ένα καπηλειό. Ό,τι παράγει μοιράζεται από τους Πρεσβύτερους εξίσου σε κάθε οικογένεια, και οι χωριανοί ανταλλάσσουν μεταξύ τους προϊόντα και υπηρεσίες. Οι άντρες αποφασίζουν για όλα σαν ανώτερα όντα, ενώ οι γυναίκες δεν έχουν κανένα απολύτως δικαίωμα∙ καθήκον τους είναι να παντρευτούν όποιον τους επιβληθεί, να κάνουν παιδιά, να φροντίζουν τα χωράφια και το σπίτι.    

Σ’ αυτή την κλειστή κοινωνία, οτιδήποτε διαφορετικό ενοχλεί και παίρνει διαστάσεις θρύλου. Όπως το «Κορίτσι». Το «Κορίτσι» το ανακαλύπτει ο ιερέας του νησιού νεογέννητο σ’ ένα καφάσι με μπανάνες, και αναλαμβάνει να το μεγαλώσει. Κι εκείνο αποδεικνύεται ξεχωριστό, έχοντας μέσα του τεράστια δίψα για ζωή, για αγάπη, για γνώση.

Αλλά παραμένει μόνο. Το χωριό δεν είναι έτοιμο να κάνει την επανάστασή του. Και το «Κορίτσι» τιμωρείται βάναυσα. Δε λυγίζει, όμως. Επανακάμπτει και εκδικείται. Το όχι και τόσο Όμορφο Χωριό καίγεται όμορφα. Και το «Κορίτσι» ανοίγει τα φτερά του για νέους τόπους.

«Το χωριό μας έχει χίλια μάτια, που τα βλέπουν όλα, όλα, όλα. Το χωριό μας έχει μύτες που χώνονται ως την ψυχή σου, που ρουφάνε από μέσα σου και το τελευταίο μυστικό σου. Κι ό,τι δε βλέπουν τα μάτια κι ό,τι δε μυρίζουν οι μύτες το ακούνε τα αυτιά. Δεν υπάρχει κανένας τόσο αθόρυβος, τόσο καλά πλυμένος, τόσο καλά κρυμμένος από τους άλλους που το χωριό να μην ξέρει έστω κάτι και γι’ αυτόν. Το χωριό μας έχει εκατοντάδες στόματα που φαφλατίζουν, σφυρίζουν μέσα από τα δόντια τους, κροταλίζουν και ψιθυρίζουν ασταμάτητα. Διαδίδουν όλα όσα ξέρουν τα μάτια, η μύτη και τα αυτιά, απλώς τα αλλάζουν λιγουλάκι, προσθέτουν κάτι καινούργιο ή αφαιρούν κάτι αχρείαστο κι ό,τι απομένει το μεταφέρουν έως την τελευταία γωνιά. Ως τον βοσκό. Ως τον μυλωνά. Ως τον βοθρατζή κι ως εμένα. Η αλήθεια είναι μια κορδέλα πλεγμένη από εκατοντάδες γλώσσες. Έτσι είναι το χωριό μας».

Ένα μυθιστόρημα στα ίχνη της «Ιστορίας της Θεραπαινίδας» της Μάργκαρετ Άτγουντ, ένας ύμνος στην αγάπη, στην ελευθερία, στη φύση και στις ανθρώπινες αξίες.

Πόσο τρωτός μπορεί να γίνει ο άνθρωπος μπροστά στην έλλειψη νερού; -αυτό είναι το ερώτημα που διαπερνά τις σελίδες του βιβλίου.

«Καμιά φορά ξεχνώ πώς φαίνομαι. Σταματάει κανείς να νοιάζεται για την εμφάνισή του όταν μένει σε σκάφος, όμως πολύ σπάνια, όταν τύχει να δω τον εαυτό μου σε κάποιον καθρέφτη με καλό φωτισμό στη στεριά, τρομάζω. Ποια είναι αυτή εκεί, σκέφτομαι, ποια στην ευχή είναι αυτή η κοκαλιάρα γριά; Είναι περίεργο, αλλόκοτο, όχι, σουρεαλιστικό είναι η λέξη, πως είμαι μια από αυτούς, τους γέρους, ενώ νιώθω ακόμη τόσο απόλυτα και βαθιά ο εαυτός μου, ο ίδιος άνθρωπος που ήμουν πάντα, στα δεκαπέντε και στα τριάντα πέντε και στα πενήντα, μια ίδια και απαράλλαχτη μάζα, αυτή που είμαι στα όνειρά μου, σαν πέτρα, σαν πάγος χιλίων χρόνων. Η ηλικία είναι ξεκομμένη από εμένα, μόνο όταν κινούμαι κάνει αισθητή την παρουσία της, εμφανίζεται με όλες τις φθορές της, τα δύσκαμπτα γόνατα, τον πιασμένο αυχένα, τους πονεμένους γοφούς. Όμως τα παιδιά δεν σκέφτονται πως είμαι γριά, γιατί δεν με βλέπουν καν, κανένας δεν βλέπει τις ηλικιωμένες γυναίκες, έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που με κοίταξε κάποιος».    

Η Μάγια Λούντε γεννήθηκε το 1975  στο Όσλο, είναι σεναριογράφος και η πιο δημοφιλής συγγραφέας της γενιάς της στην Νορβηγία. Έχει γράψει δώδεκα παιδικά βιβλία. Το μυθιστόρημα «Η Ιστορία του Νερού»  είναι το δεύτερο βιβλίο της για ενήλικες και ανήκει στην «Τετραλογία του Περιβάλλοντος».

Νορβηγία, 2017 – Η εβδομηντάχρονη ακτιβίστρια Σίνε ξεκινάει ένα επικίνδυνο ταξίδι: με ένα ιστιοφόρο και ένα πολύ ιδιαίτερο φορτίο προσπαθεί να φτάσει από τη δυτική Νορβηγία στις γαλλικές ακτές. Εκεί θα αντιμετωπίσει τον άντρα που ήταν κάποτε ο έρωτας της ζωής της.

Γαλλία, 2041 – Η νότια Ευρώπη πλήττεται από ένα έντονο κύμα ξηρασίας που αναγκάζει ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να μεταναστεύσει προς αναζήτηση πόσιμου νερού. Ανάμεσά τους είναι ο Νταβίντ με τη μικρή του κόρη, που ξεκινούν ένα ταξίδι χωρίς ελπίδα. Όλα αλλάζουν, τη μέρα που οι δυο τους ανακαλύπτουν ένα ιστιοφόρο σκάφος σ’ έναν εγκαταλελειμμένο κήπο, μακριά από τη θάλασσα –το σκάφος της Σίνε.

«“Τι είναι αυτό;” Πίσω μου, στο βάθος του κήπου, υπήρχε κάτι μεγάλο και ψηλό κάτω από τα σκοτεινά δέντρα, σκεπασμένο με κάμποσους πράσινους μουσαμάδες.[…] Ήταν ένα ιστιοφόρο […]. Αρμενίζαμε και πολεμούσαμε τους πειρατές. Συναντήσαμε δελφίνια και γοργόνες. Η Λου φώναζε, χειρονομούσε, πήρε και το πηδάλιο.  Γελούσε δυνατά.[…] Εξερευνούσαμε το σκάφος για ώρα. Η Λου ξεφώνιζε από χαρά κάθε τόσο, σαν να έπαιζε με κουκλόσπιτο».

Μετά τη  διεθνή επιτυχία που γνώρισε το μυθιστόρημα της Λούντε  «Η Ιστορία των Μελισσών», αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο της «Τετραλογίας του Περιβάλλοντος», και μεταφράζεται σε 19 χώρες. Εντάσσεται στο νέο λογοτεχνικό είδος cli-fi (climate fiction), που έχει στον πυρήνα του το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, καθώς η συγγραφέας προσπαθεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο και τις επιπτώσεις του στις ζωές των ανθρώπων.

Συγκαταλέγεται στα δύο-τρία πιο επιδέξια μυθιστορήματα του Γιάννη Μαρή, και ως προς την πλοκή του και ως προς το αμφίσημο του κεντρικού χαρακτήρα, του Μιχαήλ Βερύκκιου,  και ως προς τη διφορούμενη ερμηνεία των πράξεών του -«Όπως τον κοιτάζω σκέπτομαι για μια ακόμη φορά πόσο απίστευτα όμορφος είναι αυτός ο άνθρωπος. Ξανθά μαλλιά, σχεδόν χρυσά μάτια με ένα χρώμα μενεξελί, το λεπτό μουστάκι πάνω από τα κόκκινα χείλη. Μοιάζει με πρίγκιπα παραμυθιού ή με Αρχάγγελο, όπως τον φαντασθήκαμε στα παιδικά μας χρόνια. Πρέπει να είναι περισσότερο από τριάντα χρόνων κι όμως έχει μια φρεσκάδα που τον δείχνει σχεδόν παιδί, αν δεν υπήρχε το χαμόγελό του. Αυτό το χαμόγελο που ήταν τόσο ξένο προς το υπόλοιπο πρόσωπό του. Ένα χαμόγελο δαιμονικό, γεμάτο σαρκασμό, ανθρώπου που έχει δει πολλές ασχήμιες κι έχει ζήσει πολλές βρομιές. Τα μακριά δάχτυλά του χάιδευαν τα πλήκτρα του πιάνου. Στις πρώτες νότες ανατριχιάζω. Ο Μιχαήλ το βλέπει και μου χαμογελά.

– Η Σονάτα υπό το σεληνόφως, λέει. Θυμάσαι;»

Η «Σονάτα» εξελίσσεται το 1896 στην Αθήνα, αλλά όχι των Ολυμπιακών Αγώνων. Το ιστορικό φόντο είναι οι εχθροπραξίες στα σύνορα, παραμονές της ήττας από τον οθωμανικό στρατό και της παρ’ ολίγον διάλυσης του ελληνικού κράτους, που έφθανε τότε μέχρι και τη Θεσσαλία.

Ο Μαρής παίζει, επίσης, με την εγχώρια λογοτεχνική σκηνή της εποχής: Ο αφηγητής του συνευρίσκεται με τον Σουρή και τον Ροΐδη, ο οποίος μάλιστα του δίνει πληροφορίες για τον Μιχαήλ Βερύκκιο!

Σκηνογραφία της «Σονάτας» είναι  η Αθήνα στα τέλη του 19ου αιώνα, η Πλάκα, οι στύλοι του Ολυμπίου Διός, η οδός Πειραιώς, το Πεδίον του Άρεως, η οδός Πινακωτών -σημερινή Χαριλάου Τρικούπη,  τα αραιά σπίτια γύρω από τα αμπέλια Καλλιφρονά, τα σημερινά Πατήσια. Κι ο αφηγητής, ένας εικοσιπεντάχρονος, περίεργος για το πραγματικό ποιόν του πανέμορφου Μιχαήλ Βερύκκιου, γίνεται μάρτυρας μιας ιστορίας απάτης και πάθους, που τον συγκλονίζει, ενώ η νεαρή χώρα του βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης -«Ξέρω πως η μέρα που ξημερώνει είναι η τελευταία της φιλίας μας και της ζωής του. Της ζωής του Μιχαήλ Βερύκκιου, του φίλου που αγάπησα και θαύμασα όσο κανέναν άλλον κι όμως μόλις τώρα, αυτές τις τρεις μέρες, τον γνώρισα πραγματικά. Του Μιχαήλ Βερύκκιου, του ανθρώπου με το αγγελικό πρόσωπο και το χαμόγελο του σατανά».

Σύμφωνα με τα όσα μεταδίδουν τα βρετανικά ΜΜΕ, πέθανε από πνευμονία, αλλά δεν είχε Covid-19. Ο ατζέντης του, Τζόνι Γκέλερ, περιέγραψε τον Λε Καρέ ως έναν «αδιαμφισβήτητο γίγαντα της βρετανικής λογοτεχνίας που καθόρισε την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και χωρίς φόβο έλεγε την αλήθεια του απέναντι στην εξουσία». «Έχασα έναν μέντορα, μια έμπνευση και κυρίως έναν φίλο», πρόσθεσε.

Γεννημένος το 1931, αποτέλεσε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Άγγλους μυθιστοριογράφους κατασκοπείας, καθώς ήταν πρώην συνεργάτης των μυστικών υπηρεσιών.

Ο Τζον Λε Καρέ γνώρισε επιτυχία με το τρίτο του μυθιστόρημα, «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο» (The Spy Who Came In from the Cold, 1964), που έγραψε στα τριάντα του, διότι «βαριόταν» τη δουλειά του διπλωμάτη στη βρετανική πρεσβεία στη Βόννη (στην τότε δυτική Γερμανία).

Το βιβλίο, παγκόσμιο μπεστ-σέλερ -πούλησε πάνω από 20 εκατομμύρια αντίτυπα σε διεθνές επίπεδο- αφηγείται την ιστορία του Άλεκ Λίμας, Βρετανού διπλού πράκτορα, που πάει στην Ανατολική Γερμανία υποδυόμενος τον αυτόμολο. Η μεταφορά του βιβλίου στη μεγάλη οθόνη, με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον στον πρωταγωνιστικό ρόλο, σήμανε την αρχή της μακράς συνεργασίας του Κόρνουελ με μεγάλες εταιρείες κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών.

Εκτός από το «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο», στα πιο διάσημα έργα του Λε Καρέ περιλαμβάνονται και τα «Κι ο Κλήρος Έπεσε στον Σμάιλι», «Η Ιστορία Δεν Επαναλαμβάνεται», «Η Μικρή Τυμπανίστρια», «Ένας Τέλειος Κατάσκοπος», «Η Ρωσική Εστία» και το «The Night Manager». Στα πιο πρόσφατα περιλαμβάνονται «Ο Ράφτης του Παναμά», «Ο Επίμονος Κηπουρός», «Απόλυτοι Φίλοι» και «Το Τραγούδι της Ιεραποστολής».

Το 2008 εντάχθηκε στον πίνακα των καλυτέρων 50 Άγγλων συγγραφέων του 20ου αιώνα που συνέταξαν οι Τάιμς, στην οποία και κατέλαβε την 22η θέση.

Ο παγκοσμίου φήμης συγγραφέας βιβλίων κατασκοπίας, είχε παραδεχτεί σε συνέντευξή του, που δημοσιεύτηκε στους Times του Λονδίνου, ότι στη νεότητά του υπήρξε κατάσκοπος.

«Στρατολογήθηκα από τις μυστικές υπηρεσίες του στρατού και τον πολιτικό κλάδο τους σε διαφορετικές στιγμές» είχε αποκαλύψει ο ίδιος.

Ο 69χρονος -τότε- Λε Καρέ διηγήθηκε στην εφημερίδα πόσο συναρπαστικές ήταν οι εμπειρίες που περιλάμβαναν πράξεις, όπως το να μπαίνει κανείς κρυφά σε σπίτια και να κλέβει μυστικά, καθώς και πώς αυτές τον ενέπνευσαν στις κατοπινές λογοτεχνικές δημιουργίες του.

«Όταν μου παρουσιάστηκε η δυνατότητα αυτή, ένιωσα μια τρομερή έλξη» δήλωσε και παρομοίασε τα χρόνια που χρημάτισε κατάσκοπος με «θητεία ιερέως».

Μάλιστα, υπήρχε για αρκετό καιρό η υποψία ότι ο Λε Καρέ έγραφε τα έργα του βάσει προσωπικής εμπειρίας, όμως ο συγγραφέας ουδέποτε δεν είχε επιβεβαιώσει αυτή την πτυχή του παρελθόντος του.

Ο Λε Καρέ εργάστηκε για την μυστική υπηρεσία ΜI6 από το 1949 ως το 1963 όταν η ταυτότητά του αποκαλύφθηκε από τον Βρετανό πρώην πράκτορα, τον Κιμ Φίλμπι, που αυτομόλησε στη Μόσχα το ίδιο έτος. Ο Φίλμπι αποκάλυψε την ταυτότητα δεκάδων Βρετανών πρακτόρων, πολλοί από τους οποίους στη συνέχεια δολοφονήθηκαν.

Ο Άρβιν Γιουτζίν Ράσελ μεγάλωσε παρακολουθώντας τον πατέρα του να θυσιάζει ανθρώπους και ζώα προκειμένου να σώσει την καρκινοπαθή μητέρα του από τον θάνατο, κι εξελίχθηκε σε έναν βίαιο ενήλικα με έναν πολύ προσωπικό κώδικα ηθικής.

Στο βιβλίο –που διασκεύασε κινηματογραφικά το Netflix- ξετυλίγεται η  ιστορία τού Άρβιν και του κόσμου του.  Ένα μοναδικό σύμπαν παρακμής, εκδίκησης και βίας με φόντο τη βαθιά Αμερική από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1960, στο οποίο κινείται μια σειρά από παράδοξους χαρακτήρες: ο Καρλ και η Σάντι -ένα ζευγάρι σίριαλ κίλερ, που λυμαίνονται τις εθνικές οδούς· ο σερίφης Μπόντεκερ -ένας διεφθαρμένος εξουσιομανής· ο περιπλανώμενος ιεροκήρυκας Ρόι, που χρησιμοποιεί τις αράχνες για να διαδώσει τον λόγο του Ευαγγελίου, τον οποίο συνοδεύει ο σακάτης Θίοντορ με την κιθάρα του, και άλλοι.

«Ήταν η πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου και πλέον η Σάρλοτ τον περισσότερο καιρό τα ’χε χαμένα. Ένα αποπνικτικό απόγευμα, κι ενώ προσπαθούσε να τη δροσίσει με βρεγμένα πανάκια, ο Γουίλαρντ σκέφτηκε ότι ίσως να χρειαζόταν  να κάνει κάτι παραπάνω από το να προσεύχεται και να είναι ειλικρινής. Το επόμενο μεσημέρι γύρισε από τις στάνες στην πόλη με ένα αρνάκι στην καρότσα του φορτηγού. Ήταν κουτσό και του ’χε κοστίσει μόνο πέντε δολάρια. Ο Άρβιν πήδηξε από τη βεράντα κι έτρεξε στην αυλή. “Μπορώ να του δώσω όνομα;” ρώτησε, καθώς ο πατέρας του σταματούσε το φορτηγό μπροστά στον αχυρώνα.

“Χριστέ και Κύριε, δε το ’φερα για κατοικίδιο, να πάρει η ευχή” φώναξε ο Γουίλαρντ. “Πήγαινε μέσα στη μητέρα σου”. Μπήκε με την όπισθεν στον αχυρώνα, βγήκε από το φορτηγάκι και έδεσε βιαστικά τα πίσω πόδια του ζώου με ένα σχοινί, έπειτα το σήκωσε ψηλά στον αέρα και το κρέμασε ανάποδα από μια τροχαλία σε μια από τις δοκούς που στήριζαν τη σκεπή του αχυρώνα. Έκανε το φορτηγό λίγα μέτρα πιο μπροστά. Έπειτα, χαμήλωσε το τρομοκρατημένο ζώο μέχρι που η μύτη του σχεδόν άγγιζε το έδαφος. Με ένα χασαπομάχαιρο του έκοψε τον λαιμό και μάζεψε το αίμα σε έναν κουβά που τον χρησιμοποιούσαν για τάισμα και χώραγε δεκαπέντε λίτρα. Κάθισε πάνω σε ένα δεμάτι άχυρο και περίμενε μέχρι που η πληγή στράγγισε. Ύστερα κουβάλησε τον κουβά ως το κούτσουρο και άδειασε πάνω προσεκτικά την προσφορά του. Εκείνο το βράδυ, όταν ο Άρβιν πήγε για ύπνο, έσυρε το μαλλιαρό κουφάρι του ζώου ως την άκρη του αγρού και το έριξε σε μια ρεματιά.

Δυο μέρες αργότερα, ο Γουίλαρντ άρχισε να μαζεύει ζώα που έβρισκε σκοτωμένα στον δρόμο: σκύλους, γάτες, ρακούν, οπόσουμ, μαρμότες, ελάφια. Τα ζώα που ήταν ψόφια καιρό τώρα και δεν έβγαζαν αίμα τα κρεμούσε από τους σταυρούς κι απ’ τα κλαδιά των δέντρων γύρω από το κούτσουρο. Η ζέστη και η υγρασία τα έκαναν να σαπίζουν γρήγορα. Η μπόχα έκανε τον ίδιο και τον  Άρβιν να θέλουν να ξεράσουν, καθώς γονάτιζαν και ικέτευαν για το έλεος του Σωτήρα. Σκουλήκια έπεφταν στριφογυριστά από τα δέντρα σαν σταγόνες άσπρου λίπους. Το έδαφος γύρω από το κούτσουρο είχε λασπώσει απ’ το αίμα. Τα έντομα που ζουζούνιζαν γύρω τους πολλαπλασιάζονταν κάθε μέρα. Και οι δυο ήταν γεμάτοι τσιμπήματα από τις μύγες, τα κουνούπια και τους ψύλλους. Παρόλο που ήταν Αύγουστος, ο Άρβιν φορούσε μακρυμάνικο φανελένιο πουκάμισο και ένα ζευγάρι γάντια εργασίας και τύλιγε το πρόσωπό του με ένα μαντίλι. Κανείς τους δεν έκανε μπάνιο πια. Ζούσαν με κρέας κονσέρβας και κρακεράκια που αγόραζαν απ’ το μαγαζί της Μοντ. Το βλέμμα του Γουίλαρντ είχε σκληρύνει κι είχε αγριέψει  και ο γιος του είχε την αίσθηση ότι τα μπλεγμένα μούσια του είχαν ασπρίσει σχεδόν μες σε μια νύχτα.

“Έτσι είναι ο θάνατος” είπε ο Γουίλαρντ μελαγχολικά ένα απόγευμα, καθώς ήταν γονατισμένοι με τον Άρβιν στο σάπιο κούτσουρο που ’χε μουσκέψει απ’ το αίμα. “Θέλεις κάτι τέτοιο για τη μάνα σου;”   

“Όχι, κύριε” είπε το αγόρι.    

Ο Γουίλαρντ χτύπησε τη γροθιά του στο κούτσουρο. “Τότε προσευχήσου, να πάρει ο διάολος!”

Ο Άρβιν κατέβασε το βρόμικο μαντίλι από το πρόσωπό του και πήρε βαθιά ανάσα εισπνέοντας τη σαπίλα. Από εκείνη τη στιγμή, σταμάτησε να προσπαθεί να αποφύγει τη βρομιά, τις ατελείωτες προσευχές, το πηγμένο αίμα, τα σαπισμένα ψοφίμια. Ωστόσο η μάνα του έσβηνε μέρα με τη μέρα. Πλέον όλα μύριζαν θάνατο, ακόμα και ο διάδρομος που οδηγούσε  στο δωμάτιο όπου κείτονταν άρρωστη. Ο Γουίλαρντ άρχισε να κλειδώνει την πόρτα της και είπε στον Άρβιν να μην την ενοχλεί. “Χρειάζεται ξεκούραση” είπε».

Θήτευσε ως ντιζάινερ μόδας σε Οίκους όπως οι Calvin Klein, Ralph Lauren, Banana Republic και Jack Spade. Το μυθιστόρημα με το οποίο κέρδισε το βραβείο άρχισε να το γράφει πριν από πάνω από μια δεκαετία, την περίοδο που δούλευε 12 ώρες την ημέρα ως επικεφαλής διευθυντής ντιζάιν στον Οίκο Banana Republic.

Σήμερα, ζει στο East Village μαζί με το σύζυγό του, τον Μάικλ Κάρι (ο οποίος είναι επιμελητής στην γκαλερί Gagosian και ειδικός στον Πικάσο), δηλώνει «άφωνος» με τη βράβευση και, μιλώντας μέσω Zoom από τη Νέα Υόρκη στην εφημερίδα The Guardian θυμάται πως προσπαθούσε να αντεπεξέλθει στις διακυμάνσεις του θυμικού της αλκοολικής μάνας του στη Γλασκόβη παριστάνοντας ότι γράφει τα απομνημονεύματά της.

Το εγχείρημα δεν προχώρησε και πολύ, αλλά πάντα ξεκινούσε με αφιέρωση «Στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ, που δεν ξέρει τίποτα από αγάπη». «Δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι χρησιμοποιώντας αυτό το τέχνασμα πριν 40 χρόνια, θα ήμουν σήμερα εδώ να σας μιλάω για το βιβλίο μου» είπε ο Στιούαρτ.

Το μυθιστόρημά του, με τίτλο «Shuggie Bain» απορρίφθηκε από 32 εκδότες. Η ζωή στη Νέα Υόρκη του έδωσε την απόσταση και διαύγεια που χρειαζόταν για να αρχίσει να γράφει. Έγραφε στο μετρό, τα Σαββατοκύριακα και στις διακοπές, καθώς όλο αυτό το διάστημα είχε μια «πολύ απαιτητική δουλειά σε έναν τεράστιο αμερικανικό Οίκο μόδας».

Ο μόνος αναγνώστης του ήταν ο σύντροφός του, ο Μάικλ Κάρι, στον οποίο παρουσίασε ένα χειρόγραφο 900 σελίδων. Και τον οποίο, μετά από δύο δεκαετίες, παντρεύτηκε στο δημαρχείο της Νέας Υόρκης την ημέρα που υπέγραψε συμβόλαιο με τον εκδοτικό Οίκο Grove Atlantic.

Η ιστορία ενός μικρού αγοριού του Hugh «Shuggie» Bain μέσα από μια δύσκολη παιδική ηλικία στις εργατικές κατοικίες της Γλασκόβης της δεκαετίας του 1980, είναι το θέμα του βραβευμένου μυθιστορήματος.

Η ιστορία

Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, στη Γλασκόβη, όπου οι πολιτικές της Θάτσερ έχουν βυθίσει οικογένειες στην ανεργία, οι οποίες καταφεύγουν σε κομπίνες για να επιβιώσουν, μεγαλώνει ένα αγόρι αλλιώτικο, ο Shuggie Bain, με μια μητέρα αλκοολική και τα δυο του αδέρφια. Ο πατέρας τους τους έχει εγκαταλείψει και η μητέρα με τα τρία παιδιά βρίσκονται παγιδευμένοι σε μια διαλυμένη πόλη ανθρακωρύχων. Καθώς η μητέρα κατρακυλάει ακόμα βαθύτερα στον αλκοολισμό, τα παιδιά κάνουν ό,τι μπορούν για να τη βοηθήσουν, όμως ένα ένα αναγκάζονται να φύγουν για να σωθούν. Μόνο ο μικρός της γιος, ο Shuggie, αρνείται να σταματήσει να ελπίζει και βάζει πείσμα να βοηθήσει τη μητέρα του να ξεφύγει απ’ αυτόν τον χαμένο τόπο.

Βαθιά συγκινητικό με εξαιρετική ατμόσφαιρα και ανάγλυφη απόδοση της εποχής και του τόπου, το βιβλίο ασκεί δριμεία κριτική στη θατσερική πολιτική και αποτελεί συγχρόνως ένα ανελέητο πορτρέτο της κατάβασης μιας γυναίκας στην κόλαση του αλκοολισμού και μια συγκλονιστική περιγραφή του δεσμού μητέρας-γιου.

Το βιβλίο μεταφράζεται σε περισσότερες από 20 γλώσσες ενώ στα ελληνικά θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μεταίχμιο το 2021 σε μετάφραση της Σταυρούλας Αργυροπούλου.

Το βιβλίο, που περιγράφεται ως μανιφέστο, αυτοβιογραφία και εγχειρίδιο, καταγράφει την προσωπική και επαγγελματική ζωή της Kamali, 50 χρόνια καριέρας στον χώρο της μόδας, ανατροπές, αλλαγές, θριάμβους και αποτυχίες που βίωσε η σχεδιάστρια, η οποία έβρισκε το θάρρος και τη δύναμη να κυνηγήσει τα όνειρά της και να μην κοιτάζει πίσω.

Το μυστικό, γράφει, είναι να μαθαίνεις να μεγαλώνεις με δύναμη: Υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής και ανυπομονώντας για κάθε ορόσημο και τις αλλαγές που φέρνει, συνειδητοποιείτε ότι η επίτευξη του μέγιστου των δυνατοτήτων δεν έχει ηλικία.

Η Kamali μοιράζεται όσα έχει μάθει σχετικά με την αυθεντική ομορφιά, το διαχρονικό στιλ, την οικοδόμηση της σταδιοδρομίας, την ευεξία και την υγεία μέσω προσωπικών ιστοριών, ενδοσκόπησης και συμβουλών για δράση που βοηθούν τις γυναίκες κάθε ηλικίας να ζουν ευτυχισμένες, υγιέστερες, πιο επιτυχημένες και ικανοποιημένες.

Η Norma Kamali έχει δει πολλές χιλιάδες τάσεις να έρχονται και να φεύγουν. Την εποχή των Swinging Sixties ήταν στο Λονδίνο και διασκέδαζε σε νυχτερινά κέντρα με μορφές της ροκ όπως ο Τζίμι Χέντριξ, ο Τζεφ Μπεκ και ο Τζίμι Πέιτζ.

Κατά τη δεκαετία του 74 ήταν τακτική θαμώνας στο θρυλικό Studio 54 του Μανχάταν, χορεύοντας κάθε βράδυ με τις Γκρέις Τζόουνς και Μπιάνκα Τζάγκερ, τις οποίες έντυνε με δημιουργίες της.

Η σχεδιάστρια και γκουρού του υγιεινού τρόπου ζωής ήταν επίσης από τις πρωτοπόρους στον σχεδιασμό μαγιό και η δημιουργικότητά της έχει αναγνωριστεί μέσω πολλών βραβείων.

Η 77χρονη ποιήτρια τιμήθηκε για τη «χαρακτηριστική ποιητική φωνή της, που με την αυστηρή ομορφιά της κάνει παγκόσμια την ατομική εμπειρία», σύμφωνα με την ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας που απονέμει το βραβείο, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατ. κορωνών Σουηδίας (958.000 ευρώ).

H Λουίζ Γκλουκ γεννήθηκε το 1943 στη Νέα Υόρκη και μεγάλωσε στο Λονγκ Άιλαντ. Σήμερα ζει στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. Γράφει για την απογοήτευση, τη ματαίωση, την απώλεια, την απομόνωση, με τρόπο τόσο αποτελεσματικό, ώστε να την ονομάζουν «ζοφερή» ή «σκοτεινή» ποιήτρια. Έχει δε την ικανότητα να δημιουργεί μια ποίηση, την οποία μπορούν να καταλάβουν οι πολλοί, να σχετισθούν μαζί της και να τη βιώσουν έντονα και ολοκληρωτικά.

Η ικανότητά της αυτή θεωρήθηκε ότι πηγάζει από μια απατηλά άμεση γλώσσα που χρησιμοποιεί, η οποία προσεγγίζει αξιοσημείωτα τον συνήθη προφορικό λόγο. Ο ρυθμός της, ωστόσο, οι επαναλήψεις της, και οι ιδιωματικές αόριστες εκφράσεις της, δίνουν στη γλώσσα της ένα βάρος διαφορετικό από αυτό της καθομιλουμένης.

Ρώμη, Αύγουστος 2010. Σε μια παλιά πολυκατοικία η Ιλάρια ανεβαίνει με δυσκολία τους έξι ορόφους που τη χωρίζουν από το διαμέρισμά της.

«Ο πιο ψηλός από τους μοιραίους λόφους της Ρώμης, το Εσκουιλίνο, μυρίζει κεμπάμπ, κίμτσι, μασάλα ντόσα. Τα κτίριά του είναι ψηλοτάβανα, όμως δεν έχουν πάντα ασανσέρ, όπως για παράδειγμα αυτό εδώ. Η Ιλάρια έχει συνηθίσει να ανεβοκατεβαίνει τους έξι ορόφους με τα πόδια, αυτή η αναγκαστική άσκηση δεν την ενοχλεί, το αντίθετο, μάλιστα, της αρέσει. Σήμερα όμως ανεβαίνει θυμωμένη και κάθε βήμα τής φαίνεται βουνό. Από το παράθυρο που βλέπει στην αυλή έρχεται μια έντονη μυρωδιά από κάρι, πυκνή σαν καπνός. Διαχέεται στο κλιμακοστάσιο και πλημμυρίζει την Ιλάρια, χωρίς όμως να την κάνει να ξεχάσει τα νεύρα της. Την κάνει όμως να σουφρώσει τη μύτη». 

Όταν φτάνει στην πόρτα της διαπιστώνει ότι την περιμένει μια έκπληξη. Είναι ένας μαύρος νεαρός που της δείχνει ένα διαβατήριο. «Με λένε Σιμέτα Ιετμεγκέτα Ατιλαπροφέτι», της λέει, «και είσαι θεία μου». Η Ιλάρια σκέφτεται πως πρόκειται για αστείο. Ατίλα Προφέτι η ίδια ξέρει μονάχα έναν, τον πατέρα της, τον μυστηριώδη Ατίλιο που τώρα πια έχει γεράσει αρκετά. Ο Σιμέτα εξηγεί ότι είναι εγγονός του Ατίλιο και της γυναίκας με την οποία ήταν μαζί στα χρόνια της ιταλικής κατοχής στην Αιθιοπία. Κι αν είναι αλήθεια; Η Ιλάρια αρχίζει να αμφιβάλλει, να ψάχνει, να προβληματίζεται. Οι απαντήσεις βρίσκονται στο παρελθόν, στο παρελθόν μια χώρας που απωθεί τη συλλογική μνήμη ώστε να μην αναγκαστεί να την αντιμετωπίσει, μιας χώρας που γνώρισε όχι μόνο τον Μουσολίνι αλλά και τον Μπερλουσκόνι, μιας χώρας που, εσχάτως, έχει καταστεί το ευρωπαϊκό επίκεντρο των μεγάλων μεταναστεύσεων. Ένα σπουδαίο μυθιστόρημα κοινωνικού ρεαλισμού που ακτινογραφεί τις αντιφάσεις της Ιστορίας και της ταυτότητάς μας.

 Τα βιβλία της Φραντσέσκα Μελάντρι έχουν λάβει πολλές διακρίσεις και έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες. Mε το «Σωστό αίμα» (2017), το πλέον πρόσφατο έργο της, καταξιώθηκε στις συνειδήσεις κριτικών και αναγνωστών. Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα απέσπασε το Βραβείο Sila ’49 και ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Strega, την υψηλότερη λογοτεχνική τιμή της Ιταλίας, το 2018. Την ίδια χρονιά, η μετάφρασή του στα γερμανικά σημείωσε τεράστια εκδοτική επιτυχία και έμεινε για μήνες ολόκληρους στις λίστες των ευπωλήτων του περιοδικού Der Spiegel, που το χαρακτήρισε «διεθνές μυθιστόρημα της χρονιάς».

Μια γυναίκα με ασυνήθιστη εμφάνιση φτάνει σ’ ένα χωριό –«Ήξερε ότι πίσω από την πλάτη της την έλεγαν “Φαλακρή”, επειδή όταν πρωτοεμφανίστηκε στο χωριό τους είχε ξυρισμένο γουλί το κεφάλι της. Κι όχι μόνο. Ήταν ξυρισμένα και τα φρύδια της. Μια φρίκη, ένας εφιάλτης, που έδιωχνε τα βλέμματα, σαν να γλιστρούσαν στο γυαλιστερό της κρανίο.

Στις ερωτήσεις των κατοίκων, όταν γυρνούσε στις γειτονιές κι έψαχνε να νοικιάσει σπίτι, απαντούσε ότι είχε χάσει τα μαλλιά και τα φρύδια της από στεναχώρια, χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες». Το χωριό εγκαταλείπεται από τους κατοίκους του λόγω κατολισθήσεων. Η γυναίκα  επιλέγει ένα απομονωμένο σπίτι και περιμένει το «άλλο χιόνι».

Σ’ αυτό το σκηνικό εγκατάλειψης, η γυναίκα θα παρασυρθεί σε αναπάντεχες περιπέτειες, σε μια περιδίνηση σε τόπους κοντινούς αλλά και σε ανεξερεύνητα μέρη της ύπαρξής της.

Θα συναντήσει έναν σπουδαίο και οργισμένο ποιητή που επίσης κρύβεται, θα παραστεί ψυχρή σαν άγαλμα σ’ έναν απρόσμενο γάμο αλά Κουστουρίτσα, θα βρεθεί με τα «ρετάλια» του παλιού κοινοβίου, τον Ρόθκο, τον Καίσαρα και την αινιγματική Αισθήρ.

Κανείς όμως απ’ όλους αυτούς δε θα ασκήσει πάνω της την καταλυτική επιρροή της Χιονάτης, όπως ονομάζει ένα αμίλητο κορίτσι που το φέρνει η χιονοθύελλα.

«Άνοιξε τα παντζούρια της κουζίνας κι έμεινε κατάπληκτη, τόσο κατάπληκτη,που χρειάστηκε ν’ ανοιγοκλείσει τα μάτια της μήπως αυτό που έβλεπε ήταν ένα παιχνίδι της όρασής της, μια φάρσα του μυαλού της, μια κοροϊδία του χιονιού, ένας εμπαιγμός.

Ένα παιδάκι, ένα κοριτσάκι, απ’ όσο μπορούσε να διακρίνει, καθόταν πάνω σε δυο τσιμεντόλιθους που όριζαν δυο γειτονικά χωράφια, στην απέναντι πλευρά του δρόμου. Καθόταν τόσο ήσυχο, τόσο ακίνητο, παρόλο που σίγουρα είχε δει κι είχε ακούσει τα παντζούρια που είχε ανοίξει, σαν άγαλμα έμοιαζε. […]

Ξανακοίταξε προς το ακίνητο κοριτσάκι, με την ελπίδα ότι θα είχε θαυμαστά εξαφανιστεί, σαν τις χάρτινες ανθρώπινες φιγούρες που έβαζαν κι έβγαζαν μέσα σε ωραία κουκλόσπιτα, ότι ήταν η φαντασία της που της είχε παίξει ένα ακόμα παιχνίδι. Όμως αυτό βρισκόταν πάντα εκεί, στη θέση του, ασάλευτο. […]

Θα κόντευε μεσημέρι, όπως υπολόγισε η γυναίκα, όταν είδε ότι ο καιρός βάραινε, ο ουρανός είχε σκοτεινιάσει από γκρίζα χαμηλά σύννεφα, σημάδι πως όπου να ’ταν θ’ άρχιζε πάλι να χιονίζει. Και πράγματι, δεν άργησαν να πέσουν οι πρώτες νιφάδες, χοντρές κι αδυσώπητες, χιόνι πάνω στο χιόνι.

Το κορίτσι, λες και δε το ένοιαζε τίποτα, καθόταν στη θέση του, τα μαλλιά και τα σκούρα ρούχα που φορούσε άρχισαν ν’ ασπρίζουν, τα πασπάλιζε το χιόνι, όπως η άχνη ζάχαρη πέφτει πάνω σε κούκλα από αμυγδαλόπαστα τούρτας γενεθλίων.

Η γυναίκα ταράχτηκε με το θέαμα, σε λίγο το παιδί θα ήταν σαν καθιστός χιονάνθρωπος, […].

Ένα μυθιστόρημα αινιγματικό και ταυτοχρόνως λυτρωτικό, γεμάτο συμπόνια αλλά και πολλά ερωτήματα.

Είναι, τελικώς, η αγάπη η μέγιστη πλάνη; Ή μήπως ο ύψιστος σκοπός;

Προϊόν πολυετούς έρευνας σε βιβλιοθήκες και αρχεία της Ελλάδας και του εξωτερικού, στις σελίδες του ξεδιπλώνει σταδιακά μια άγνωστη ιστορική περίοδο για την ελληνική πρωτεύουσα. Πρόκειται για τους σχεδόν τρεις αιώνες που μεσολάβησαν μεταξύ της βυζαντινής και της οθωμανικής κυριαρχίας στην Αθήνα, όπου ιππότες της Δύσης με τις χρυσοποίκιλτες πανοπλίες τους ηγεμόνευσαν επί του λίκνου της Δημοκρατίας. Δολοπλοκίες και ερωτικά πάθη, αθέτηση όρκων και παρασκηνιακές συνωμοσίες, καθώς και όνειρα που μετατράπηκαν σε εφιάλτες συνθέτουν μία ιστορία 300 ετών.

Πριγκίπισσες που φυλακίστηκαν, βασιλείς που επιδίωξαν να γίνουν αυτοκράτορες, τυχοδιώκτες που έκαναν το παν για την εξουσία και συγγενείς που αλληλοεξοντώθηκαν απαρτίζουν το σκηνικό μίας μεσαιωνικής Αθήνας, που εξακολουθούσε να γοητεύει τους κυρίαρχούς της. Τα περισσότερα μνημεία πάνω στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και γύρω από αυτόν έστεκαν για χίλια σχεδόν χρόνια ακέραια στη θέση τους. Αυτά, σε συνδυασμό με το φυσικό κάλλος της αττικής γης, μάγεψαν τους νεοφερμένους Βουργουνδούς, Καταλανούς, Ναβαρραίους, Αραγώνιους και Φλωρεντινούς, οι οποίοι με τις αφηγήσεις τους διέδωσαν τη φήμη της πόλης στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου. Έτσι, η Πόλη της Παλλάδος εξυμνήθηκε από Ισλανδούς λογοτέχνες και Άραβες επιστήμονες, καθώς και από Ίβηρες βασιλείς μέχρι και Καυκάσιους ηγεμόνες. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που έως σήμερα οι Ισπανοί μονάρχες φέρουν τιμητικά τον τίτλο του «Δούκα των Αθηνών».

Όλα τούτα δεν αποτελούν ένα λογοτεχνικό αποκύημα της φαντασίας αλλά την Ιστορία των Αθηνών μεταξύ του 13ου και του 15ου αιώνα.

Στον Πρόλογο του βιβλίου, που υπογράφει ο γνωστός αθηναιογράφος -με την «εμμονή για την ερμηνεία του βλέμματος», Νίκος Βατόπουλος, διαβάζουμε: «Το σκότος όσον αφορά τη γνώση μας για την Αθήνα τους περασμένους αιώνες είναι πυκνό και δεν περιορίζεται μόνο στα μνημεία, στα τεκμήρια, στα ίχνη αλλά στην κατανόηση της ίδιας της πόλης. […] Το ερευνητικό έργο του Λευτέρη Καντζίνου έρχεται να οργανώσει εκ νέου το βλέμμα μας πάνω στα φράγκικα χρόνια της Αθήνας. Να ορίσει νέο πεδίο θέασης προς την πόλη και να ενθαρρύνει βαθύτερες τομές και τολμηρότερες αναγνώσεις. Το ερευνητικό αυτό εγχείρημα ευεργετεί την ίδια την ιδέα της διαχρονικής Αθήνας και απαντά σε ένα ευρύτερο, σύγχρονο αίτημα για μια πιο σύνθετη, και περισσότερο διεσταλμένη, κατανόηση της πόλης. Η Αθήνα δίνει διαρκώς...».